The Significance of "Focus" and Its Methods in the Information Structure of the Didactic Discourse in “Al-ensān Al-Kāmel” by Nasafi

Authors

1 Ph.D. Graduate in Persian Language and Literature from Allameh Tabataba’i University (n_amin25@yahoo.com).

2 Professor, Department of Persian Language and Literature, Allameh Tabataba’i University.

Abstract

We aim to decipher the repeated and meaningful usage of various kinds of expression devices for "Focus" in "In Expressing Ceremonials of Sufism" and "Ceremonials of Reclusion" from the book Al-Insān al-Kāmil according to the functional approach of Halliday. We try to accomplish this goal by analyzing the textual order and the sequence of words in the Theme/‌‌Rheme part through paying attention to information structure, themes ' sort, unmarked/marked sentence structure, adverb function, negation adjunct in sentences and meaningful paragraphs in these two epistles. Our research shows that the marked structures of the sentence which mostly convey focus, have widespread usage of interpersonal themes (Modal/Usuality/ Probability), the remarkable usage of adverbs of frequency and focus concept, creation of restriction using adverbs of negation and adverbs of focus, induction of the concept of focus along with conjunctions of expression of cause, usage of repetition as an focus devices, and finally, the usage of expression devices for focus in sentences with unmarked structures. This implies that the writer's discourse is centered on focus. The study is descriptive-analytical and by locating the text in its context, conducts the data analysis which demonstrated that the purpose of this research is not repeating what is available in the already existing literature on this subject, but to highlight "emphasis and significance" in the mind of the readers. Finally, the argument represents that the dominant discourse of Nasafi in the two epistles was didactic-emphasis and the writer used every sort of emphasis in the Persian language to induce this discourse.

Keywords

  1. آریا، غلامعلی (1379)، «تصوف و عرفان در عصر ایلخانی (قرون هفتم و هشتم هجری)»، در مجموعه مقالات اولین سمینار تاریخی هجوم مغول به ایران و پیامدهای آن، چ۱، تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
  2. اشپولر، برتولد (1351)، تاریخ مغول در ایران، ترجمۀ محمود میرآفتاب، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
  3. اعلایی، مریم (1388)، «بررسی فرانقش متنی کتاب‌های درسی علوم انسانی سازمان مطالعه و تدوین (سمت)»، نشریه عیار، شمارۀ 22، 92ـ113.
  4. آقاگل‌زاده، فردوس و رضویان، سید حسن (1386)، «بررسی ساخت‌اطلاعی جمله در داستان بوف کور»، زبان و زبان‌شناسی، دورۀ ۳، شمارۀ 6، 1ـ11.
  5. امینی، رضا (1392)، «تحولات معنایی و ساخت‌اطلاع آغازگرهای اسنادی‌شده در فرایند ترجمه از انگلیسی به فارسی در چهارچوب دستور نقش‌گرای نظام‌مند هالیدی»، فصلنامۀ جستارهای زبانی، شمارۀ 4 (پیاپی 16): 1ـ۲۹.
  6. اوحدی مراغه‌ای، رکن‌الدین (1307)، جام جم (ضمیمه سال هشتم ارمغان)، به‌اهتمام وحید دستگردی، تهران.
  7. بیانی، شیرین (1370)، دین و دولت در ایران عهد مغول، چ۲، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
  8. پالمر، فرانک رابرت (1391)، نگاهی تازه به معنی‌شناسی، ترجمۀ کوروش صفوی، چ۶، تهران: نشر کتاب ماد (وابسته به نشر مرکز).
  9. جرجانی، عبدالقاهر (1368)، دلائل الاعجاز، تعلیق محمود محمد شاکر، قاهره: مکتبة الخانجی.
  10. جعفری، آزیتا (1388)، توصیف و تحلیل افزوده‌ها در زبان فارسی معاصر: رویکردی نحوی و کلامی، رسالۀ دکتری، استاد راهنما: محمد دبیرمقدم، تهران: دانشگاه تربیت مدرس.
  11. خزاعی‌فر، امید (1383)، «تکیۀ جمله در جملۀ سادۀ فارسی»، نامه فرهنگستان، دورۀ ۶، شمارۀ 4، 30ـ47.
  12. دبیرمقدم، محمد و کلانتری، راحله (1395)، «بررسی ساخت‌اطلاع جملات پرسشی در فارسی نو با تأکید بر متن»، متن‌پژوهی ادبی، سال بیستم، شمارۀ 67، 51ـ83.
  13. راسخ مهند، محمد (1384)، «بررسی انواع تأکید در زبان فارسی»، زبان و زبان‌شناسی، دورۀ 1، شمارۀ 1: 5ـ19.
  14. ــــــ (1387)، «نقش ساخت‌اطلاعی در ترجمه»، پژوهش علوم انسانی، سال نهم، شمارۀ 24، 1ـ17.
  15. سعدی شیرازی، مصلح‌الدین (1363)، کلیات سعدی، به‌اهتمام فروغی، تهران: امیرکبیر.
  16. سیدقاسم، لیلا و هادی، روح‌الله (1393)، «بررسی همانندی‌های نظریات عبدالقاهر جرجانی در کاربردشناسی زبان و نقش‌گرایی هلیدی»، ادب‌پژوهی، شمارۀ 25، 111ـ129.
  17. شفایی، احمد (1363)، مبانی عملی دستور زبان فارسی، تهران: مؤسسۀ انتشارات نوین.
  18. شکوهی، حسین (1387)، «نقش ساخت‌اطلاعاتی از دید نقش‌گرایی و روانی در ترجمه»، پژوهش‌ زبان‌های خارجی، شمارۀ 50، 83ـ۹۹.
  19. شکوهی، فریبا (1395)، «انسان کامل»، دانشنامۀ زبان و ادب فارسی، جلد اول. به سرپرستی اسماعیل سعادت، چ۲، فرهنگستان زبان و ادب فارسی.
  20. صفا، ذبیح‌الله (1388)، تاریخ ادبیات در ایران (جلد سوم، بخش دوم)، چ۱۴، تهران: انتشارات فردوس.
  21. طالبیان، یحیی و امین، ندا (1397)، «ارتباط بافت موقعیتی و لایه‌های معنایی زبان در رسالۀ "در بیان سلوک" کتاب الانسان الکامل؛ با تکیه بر رویکرد نقش‌گرایی هلیدی». پژوهش‌های ادب عرفانی (گوهر گویا)، سال دوازدهم، شمارۀ ۳، 29ـ46.
  22. طباطبایی، نازنین (1395)، «وضعیت اطلاعی سازه‌های جمله با ترتیب نشان‌دار»، نشریه پژوهش‌های زبان‌شناسی تطبیقی، سال ششم، شمارۀ 11، 133ـ145.
  23. غزالی، ابوحامد محمد (1409ق)، المنقذ من الضلال، بیروت: دار الکتب العلمیه.
  24. مجیدی، ستاره (1390)، «ساخت‌اطلاع در زبان فارسی در چهارچوب دستور نقش‌گرای نظام‌مند و دستور نقش‌گرای نظام‌مند و دستور نقش و ارجاع»، ویژه‌نامه نامۀ فرهنگستان (دستور)، شمارۀ ۷، 183ـ۲۰۸.
  25. محمدی آسیابادی، علی و همکاران (1397)، «بررسی تعلیم و تربیت در آثار عزیزالدین نسفی»، ادیان و عرفان، سال پنجاه‌ویکم، شمارۀ ۲، 291ـ308.
  26. محمودف، حسن (1365)، «ترتیب توالی کلمات در جملات سادۀ دوترکیبی فارسی»، ترجمۀ احمد شفایی، مجله زبان‌شناسی، سال سوم، شمارۀ ۱ (پیاپی 5)، 53ـ66.
  27. مدرسی، بهرام (1387)، «ساخت‌اطلاع و بازنمایی آن در زبان فارسی»، ویژه‌نامه نامۀ فرهنگستان (دستور)، شمارۀ 4، 25ـ
  28. مرادی، محمدهادی و کاظمی، فاطمه (1395)، «دلالت تقدیم و تأخر در سیاق نفی و اثبات از دیدگاه عبدالقاهر جرجانی»، پژوهشنامه نقد ادبی و بلاغت، سال پنجم، شمارۀ 1، 91ـ109.
  29. مرتضوی، منوچهر (1370)، مسائل عصر ایلخانان، چ۲، تهران: مؤسسۀ انتشارات آگاه.
  30. ـــــــ (1395)، مکتب حافظ (مقدمه بر حافظ‌شناسی)، چ۶، تهران: نشر توس.
  31. مولوی، جلال‌الدین (1328)، مثنوی معنوی، تهران: چاپ اسلامیه.
  32. مهاجر، مهران و نبوی، محمد (1393)، به سوی زبان‌شناسی شعر (رهیافتی نقش‌گرا)، تهران: انتشارات آگه.
  33. نسفی، عزیزالدین (1362)، الانسان الکامل، تصحیح و مقدمه ماریژان موله، چ۲، تهران: انتشارات کتابخانۀ طهوری.
  34. نیکلسون، رینولد ا. (1358)، تصوف اسلامی و رابطۀ انسان و خدا، ترجمۀ محمدرضا شفیعی‌کدکنی، تهران: نشر طوس.
  35. هلیدی، مایکل و حسن، رقیه (1393)، زبان، بافت و متن (ابعاد زبان از منظر نشانه‌شناسی اجتماعی)، ترجمۀ محسن نوبخت، تهران: انتشارات سیاهرود.
  • Receive Date: 29 January 2023
  • Revise Date: 20 June 2023
  • Accept Date: 29 January 2023
  • Publish Date: 21 March 2021