A Semiotic Analysis of Symbolic Place in the parable of Daqūqi in Mathnawi

Authors

1 Corresponding Author: Associate Professor, Department of Persian Language and Literature, Shahid Chamran University (tashakori_m@yahoo.com).

2 PhD Candidate, Department of Persian Language and Literature, Shahid Chamran University.

Abstract

Abstract
Place is considered as an important element of meaning production in any narrative, and its manifestation in discourses is either objective and physical, or abstract; Therefore, when the objective aspect of a place becomes weak, it becomes imaginative and transcendental, and its symbolic aspect becomes a priority. Daqūqi parable is the narration of a mystical event and revelation. Revelation is beyond the realm of ordinary cognition, which is why symbolic language is used to express it. Due to the nature of revelation and the symbolic language in the story of Daquqi, the presence of places in the language has a metaphorical and symbolic function. These places are divided into two general categories: "event places" and "fluid places". The aim of the present essay is to highlight the elements of place and metaphor of place and by paying attention to the aspect of mystical revelation and mystical symbols and the intertextuality of places in this story, the semiotic function of symbolic place, how places are present in linguistic action, transformation processes, examines the place to its transcendence and its discourse function. The study showed that the language of this narrative to describe the revelation and its induction, has used many terms and spatial images such as sea, beach, desert and tree as metaphors of existence and has been able to animate or personify and clarify the discourse, which includes promoting many mystical facts and matters. Places also have phenomenological, transcendental and mythical functions due to the presence of the subject.

Keywords

  1.  

    1. قرآن کریم.
    2. آلن، گراهام (1385)، رولان بارت، ترجمۀ پیام یزدانجو، تهران: نشر مرکز.
    3. احمدی، بابک (1388)، ساختار و تأویل متن، چ11، تهران: نشر مرکز.
    4. اکو، اُمبرتو (1393)، نشانه‌شناسی، ترجمۀ پیروز ایزدی، تهران: ثالث.
    5. استیس، والتر ت. (1398)، عرفان و فلسفه، ترجمۀ بهاء‌الدین خرمشاهی، تهران: سروش.
    6. اسماعیلی، عصمت، شعیری، حمیدرضا و کنعانی، ابراهیم (1391)، «رویکرد نشانه‌معناشناختی فرایند مربع معنایی به مربع تنشی در حکایت دقوقی مثنوی»، پژوهش‌های ادب عرفانی (گوهر گویا)، سال ششم، شمارۀ 3 (پیاپی 23)، ۶۹ـ۹۴.
    7. اشجع، منصوره (1388)، «مکاشفه عرفانی»، فصلنامۀ تخصصی عرفان، سال پنجم، شمارۀ 20، 123ـ152.
    8. ایزوتسو، توشیهیکو (1389)، صوفیسم و تائوئیسم، ترجمۀ محمدجواد گوهری، تهران: روزنه.
    9. باشلار، غاستون (1987)، جمالیات المکان، ترجمۀ غالب هلسا، بیروت: المؤسسة الجامعیة للدراسات و النشر.
    10. بن اعراب، سهیله (2015)، الانتقاءات المکانیة فی روایة «عابر سریر» لأحلام مستغانمی، مذکرة مقدمة لنیل شهادة الماستر، الجزائر: جامعة أکلی محند أولحاج.
    11. پورنامداریان، تقی (1389)، رمز و داستان‌های رمزی در ادب فارسی، چ۷، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
    12. توکلی، حمید‌رضا (1383)، «مثنوی، قصۀ دقوقی و روایت چندآوا»، نشریۀ هنر، شمارۀ 62، 48ـ75.
    13. ـــــــ (1386)، «نشانه‌شناسی واقعه دقوقی»، دوفصلنامه مطالعات عرفانی دانشگاه کاشان، شمارۀ ۵، 4ـ34.
    14. ـــــــ (1389)، از اشارت‌های دریا بوطیقای روایت در مثنوی، تهران: مروارید.
    15. حامد‌سقایان، مهدی و همکاران (1392)، «بررسی استحالۀ مکانی در نمایشنامۀ کانال کمیل: رویکردی نشانه‌معناشناختی»، نامۀ هنرهای نمایشی و موسیقی، شمارۀ 6، 35ـ46.
    16. حلبی، علی‌اصغر (1385)، مبانی عرفان و احوال عارفان، تهران: اساطیر.
    17. خلیل‌اللهی، شهلا و بُرج‌ساز، غفّار (1391) «جستجو، عنصر ثابتِ بُن‌مایۀ اصلیِ داستان دقوقی در مثنوی مولوی»، فصلنامه متن‌پژوهیِ ادبی، شمارۀ 54، 109ـ122.
    18. رضایی، رضا و همکاران (1396)، «تحلیل نشانه‌معناشناختی استعلای مکان در داستان بزرگ‌بانوی روح من»، دوفصلنامۀ روایت‌شناسی، سال اول، شمارۀ 1، 85ـ104.
    19. ستاری، جلال (1376)، مرز اندیشی و هنر قدسی، تهران: نشر مرکز.
    20. سلطانی، فاطمه و میرهاشمی، طاهره (1398)، «بررسی استعارۀ مفهومیِ جهان هستی، درخت است در متون عرفانی»، دوفصلنامه علمی ادبیات عرفانی دانشگاه الزهراء(س)، سال یازدهم، شمارۀ 20، 7ـ۳۱.
    21. شعیری، حمیدرضا (1390)، «نوع‌شناسی مکان و نقش آن در تولید و تهدید معنا»، مجموعه مقاله‌های هفتمین هم‌اندیشی نشانه‌شناسی، به‌کوشش فرهاد ساسانی، تهران: سخن.
    22. ــــــ (1391)، نشانه‌معناشناسی دیداری، تهران: سخن.
    23. ــــــ (1395)، نشانه‌معنا‌شناسی ادبیات، نظریه و روش تحلیل گفتمان ادبی، تهران: انتشارات دانشگاه تربیت مدرس.
    24. شوالیه، ژان و آلن گربران (1385)، فرهنگ نمادها، ترجمه و تحقیق سودابه فضایلی، تهران: انتشارات جیحون.
    25. صفوی، کورش (1396)، استعاره، تهران: نشر علمی.
    26. طایفی، شیرزاد و قاسمی‌پرشکوه، سعید (1397)، «تحلیل تطبیقی دگردیسی عرفانی در داستان دقوقی و اندیشۀ ابن‌‌عربی»، کهن‌نامه ادب پارسی، پژوهشگاه علوم انسانی‌ و مطالعات فرهنگی، سال نهم، شمارۀ 2، 1ـ۱۷.
    27. عبدالقادر مبیضین، مهی و مقابله، جمال محمد (2012)، «الشجرة و دلالاتها و رموزها لدی ابن عربی»، مجله جامعه دمشق، المجلد 28، العدد الثانی، 79ـ107.
    28. فاضلی، فیروز، نیکویی، علیرضا و نقدی، اسماعیل (1392)، «رهیافت میان‌فرهنگی به گیاه و درخت در اساطیر و ادبیات»، ادب‌پژوهی، شمارۀ 23، 9ـ۳۳.
    29. فعالی، محمدتقی (1397)، تجربۀ دینی و مکاشفه عرفانی، تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
    30. قونوی، صدرالدین (1371)، فکوک، مقدمه و ترجمۀ محمد خواجوی، تهران: انتشارات مولی.
    31. کنعانی، ابراهیم (1398)، «کارکرد گفتمانی مکان در "شب سهراب‌کشان" بیژن نجدی»، دوفصلنامۀ زبان و ادبیات فارسی، سال بیست‌وهفتم، شمارۀ 86، 151ـ177.
    32. گرمس، آلژیرداس ژولین (1398)، نقصان معنا: عبور از روایت‌شناسی ساختگرا: زیبایی‌شناسی حضور، ترجمه و شرح حمیدرضا شعیری، تهران: نشر خاموش.
    33. لوتمان، یوری (1988)، «مشکلة المکان الفنی»، ترجمۀ سیزا قاسم، عیون المقالات، ط2، المغرب: دار البیضاء، 59ـ86.
    34. مولوی، جلال‌الدین محمد (1388 و 1389)، شرح جامع مثنوی معنوی، شرح کریم زمانی، تهران: اطلاعات.
    35. ــــــ (1394)، کلیات شمس، تصحیح بدیع‌الزمان فروزانفر، چ1، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
    36. نوروزپور، لیلا و جمشیدیان، همایون (1387)، «تحلیل داستان دقوقی از مثنوی»، فصلنامه علمی پژوهشی کاوش‌نامه، سال نهم، شمارۀ 17، 9ـ۲۸.
    37. نوین، حسین (1388)، «همگرایی انسان با جهان هستی در نظریۀ کیهان‌شناسی مولوی»، نامۀ پارسی، شمارۀ 48ـ۴۹، 5ـ۳۳.
  • Receive Date: 29 January 2023
  • Revise Date: 21 June 2023
  • Accept Date: 29 January 2023
  • Publish Date: 21 March 2021