Mystical Studies

Comparison of the story of Ibrahim Adham in Lab Darya based on the theory of Anxiety of Influence and Misprision in the stories of Farid al-din of ʿAttar and Jalāl al-Dīn Rūmī

Authors

1 Ph.D. Student in Persian Language and Literature,South Tehran Branch, Payame Noor University, Tehran, Iran

2 Associate Professor of Persian Literature Department, Payame Noor University, Tehran, Iran

3 Professor, Department of Persian Language and Literature, South Tehran Branch, Payame Noor University, Tehran, Iran

Abstract

Anxiety of Influence and Misprision are two literary theories that Harold Bloom puts forward regarding poetic influence and influences. In order to get rid of the annoying apprehension of being influenced by the poetry of the past and to open up the open space of their poetic arts, poets consciously humiliate the predecessors and try to consider themselves superior to their pioneer poets by creatively misreading them. The purpose of this research is to compare the story of Ibrahim Adham in Lab Darya based on the theory of anxiety of influence and misreading of the creator in the stories of Attar and Rumi, which has been done through documentary and library methods.
The findings of the research show that the late Rūmī has retreated from the previous poet's style with some creative tricks in order to prevail over Attar's father's poetic style in an Oedipal battle. For this purpose, creations at different levels have been achieved; At the intellectual level, Rumi recreated mystical issues in a way that partially overlaps with the mentioned theory; Because, Rumi is a deep supporter of Attar and is proud to support him; Therefore, despite the creative reinterpretation and while achieving independent objectivity in some positions, by repeating Attar's intellectual-mystical stylistic features, he surrenders to his father, and in the end, Attar's father's narration is younger and different than before. It appears in the story of the Maulana , the Son. In the upcoming essay, while localizing the western theory, we will explain the intellectual-mystical development and evolution in the mentioned story.

Keywords

  1. ا

    1. آقاحسینی، حسین و معینی‌فرد، زهرا (1389)، «بررسی بینامتنی تصویر دریا در غزلیات شمس»، پژوهشنامه زبان و ادب فارسی (گوهر گویا)، دورۀ چهارم، شمارۀ 3 (پیاپی 15)، 1‌ـ‌28.
    2. آلن، گراهام (1389)، بینامتنیت، ترجمۀ پیام یزادنجو، تهران: نشر مرکز.
    3. ابراهیم‌تبار، ابراهیم (1386)، «درآمدی بر تأثیرپذیری مولوی از سنایی و عطار»، فصلنامه فروغ وحدت، شمارۀ 10، 80‌ـ‌89.
    4. ابن‌عربی، محیی‌الدین (1975)، الفتوحات المکیه، تحقق و تقدیم عثمان یحیی، قاهره،: بی‌نا.
    5. احمدی، بابک (1372)، ساختار و تأویل متن، تهران: نشر مرکز.
    6. اشرف‌زاده، رضا (1373)، ت‍ج‍ل‍ی‌ رم‍ز و روای‍ت‌ در ش‍ع‍ر ع‍طار ن‍ی‍ش‍اب‍وری،‌ تهران: اساطیر.
    7. ارسطو (1378)، نیکوماخوس، ترجمۀ محمدحسن لطفی تبریزی، تهران: طرح نو.
    8. اکبری گندمانی، مهرداد و همکاران (1397)، «کارکردهای تداعی در بدخوانی خلاق حکایت درویش صاحب کرامات»، فصلنامه عرفان اسلامی، دورۀ 15، شمارۀ 57، 285‌ـ‌310.
    9. امیراحمدی، ابوالقاسم و همکاران (1393)، «دگرخوانی‌های خلاقانۀ اساطیر در شعر احمد شاملو»، پژوهش‌های نقد ادبی و سبک‌شناسی، شمارۀ 2 (پیاپی 22)، 57‌ـ۸‌7.
    10. انوشه، حسن (1381)، فرهنگ‌نامۀ ادبی فارسی از دانشنامۀ ادب فارسی، چ۲، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
    11. پین، مایکل (1386)، فرهنگ اندیشۀ انتقادی از روشنگری تا پسامدرنیته، ترجمۀ پیام یزادنجو، تهران: نشر مرکز.
    12. ابن شعبه، حسن ابن علی (1352)، تحف العقول، تهران: الاسلامیه.
    13. ترمذی، محمد بن علی (1422ق)، ختم الاولیاء، بیروت: المطبعةالکاثولیکیه.
    14. توکلی، حمیدرضا (1389)، از اشارت‎های دریا (بوطیقای روایت در مثنوی)، تهران: مروارید.
    15. جعفری، محمدتقی (1392)، ترجمه و تفسیر نهج‌البلاغه، مشهد: آستان قدس رضوی.
    16. خزاعی، زهرا (1390)، اخلاق فضیلت، تهران: سمت.
    17. ‌زرین‌کوب، عبدالحسین (1369)، جستجو در تصوف ایران، تهران: امیرکبیر.
    18. ‌ـ‌‌ـ‌‌ـ‌‌ـ‌‌ـ‌‌ـ‌‌ـ‌‌ـ‌‌ـ‌‌ـ‌‌ـ‌‌‌ (1387)، سرّ نی، تهران: دانشگاه تهران.
    19. زمانی، کریم (1382)، میناگر عشق، تهران: نشر نی.
    20. سبزواری، هادی بن محمد (1391)، شرح الاسماء الحسنی، قم: نوید اسلام.
    21. سبزیان مرادآبادی، سعید و کزازی، میرجلال‌الدین (1388)، فرهنگ نظریه و نقد ادبی، تهران: مروارید.
    22. سجادی، سید جعفر (1362)، فرهنگ اصطلاحات و تعبیرات عرفانی، تهران: طهوری.
    23. شفیعی‌کدکنی، محمدرضا (1380)، «شکار معانی از صحرای بی‌معنی»، مجله گروه ادبیات ‌فارسی دانشگاه تربیت‌معلم، سال نهم، شمارۀ 22، 23ـ52.
    24. شمس‌الدینی لری، عباس (1392)، بررسی و تحلیل عناصر رنگ و بو در مثنوی مولانا، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه ولیعصر رفسنجان، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، استاد راهنما: فرهمند رویین تن و محسن پورمختار.
    25. شیمل، آنه ماری (1382)، شکوه شمس، ترجمۀ حسن لاهوتی، چ۴، تهران: علمی و فرهنگی.
    26. صباغی، علی (1394)، «نقد و بررسی اقتباس از قرآن با نگاه بلاغی»، پژوهش‌های ادبی قرآنی، سال سوم، شمارۀ 3 (پیاپی 11)، 48‌ـ‌62.
    27. طباطبایی، محمدحسین (1364)، اصول فلسفه و روش رئالیسم، شرح مرتضی مطهری، تهران: انتشارات صدرا.
    28. طوسی، خواجه نصیرالدین (1372)، کشف ‌المراد فی تجرید الاعتقاد، شرح علامه حلی، ترجمۀ ابوالحسن شعرانی، تهران: اسلامیه.
    29. عطار نیشابوری، محمد بن ابراهیم (1360)، تذکرةالاولیا، تصحیح محمد استعلامی، چ۳، تهران: زوار.
    30. عفیفی، ابوالعلا (1370)، شرح فصوص الحکم، چ۲، تهران: انتشارات الزهرا.
    31. غزالی، ابوحامد محمد (1380)، کیمیای سعادت، تصحیح حسین خدیو جم، چ۹، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
    32. غنی، قاسم (1375)، تاریخ تصوف در اسلام، تهران: زوار.
    33. فاضلی، فیروز و بخشی، اختیار (1387)، «رویکرد مخاطب‌مدار مولوی و نقش آن در تکوین قصه‌های هزل‌گونۀ مثنوی»، مطالعات عرفانی، سال چهارم، شمارۀ 8، 47ـ74.
    34. فتوحی، محمود (1380)، بلاغت تصویر، تهران: سخن.
    35. فروزانفر، محمدحسین (1347)، مأخذ قصص و تمثیلات مثنوی، تهران: امیرکبیر.
    36. فنایی اشکوری، محمد (1391)، «دو ساحت ظاهر و باطن در جهان‌بینی جلال‌الدین مولوی، نشریه معرفت، شمارۀ 177، 13ـ28.
    37. قشیری، عبدالکریم ‌بن هوازن (1381)، رسالۀ قشیریه، ترجمۀ ابوعلی حسن ‌بن ‎احمد عثمانی، تصحیح بدیع‌الزمان فروزان‌فر، تهران: علمی و فرهنگی.
    38. کاشانی، عزالدین (1385)، مصباح ‌الهدایه و مفتاح ‌الکفایه، تصحیح عفت کرباسی و محمدرضا برزگر خالقی، تهران: زوار.
    39. کریم‌پسندی، کورس و احمدی، شهرام (1397)، «بررسی مقایسه‎ای حجاب عرفانی در اندیشۀ عطار و مولوی»، فصلنامۀ تخصصی زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد، شمارۀ 14، ‌66ـ۸۴.
    40. کریم‌پور، نسرین و یوسف‌پور، محمدکاظم (1393)، «خوف و رجا در قرآن و تأویل آن در مثنوی مولوی»، فصلنامۀ پژوهش‎های ادبی‌ـ‌ قرآنی، شمارۀ 2 (پیاپی 6)، 1‌ـ‌22.
    41. لوید، ژنویو (1387)، عقل مذکر، مردانگی و زنانگی در فلسفۀ غرب، ترجمۀ محبوبه مهاجر، چ۲، تهران: نشر نی.
    42. مدرس‌زاده، عبدالرضا (1394)، «رویکرد قرآنی سنایی به قصیدۀ ابر فرخی سیستانی (با نگاهی به نظریۀ بدخوانی خلاق هرولد بلوم)، پژوهش‌های ادبی، دورۀ 3، شمارۀ 2، 97‌ـ‌116.
    43. مدرس‌زاده، عبدالرضا و ارباب‌سلیمانی، صدیقه (1395)، «زنانگی ادب تعلیمی، رهانندۀ پروین از اضطراب تأثیر»، پژوهشنامه ادب تعلیمی، سال هشتم، شمارۀ 29، 90‌ـ‌120.
    44. مدرسی، فاطمه (1390)، فرهنگ توصیفی نقد و نظریه‌های ادبی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
    45. مکاریک، ایرناریما (1385)، دانشنامه نظریه‌های ادبی معاصر، ترجمۀ مهران مهاجر و محمد نبوی، تهران: آگه.
    46. منور میهنی، محمد (1366)، اسرار التوحید، تصحیح محمدرضا شفیعی‌کدکنی، تهران: آگاه.
    47. مولانا، جلال‌الدین محمد بن محمد (1375)، مثنوی معنوی بر اساس نسخه قونیه، تصحیح عبدالکریم سروش، تهران: سخن.
    48. نامور مطلق، بهمن (1390)، درآمدی بر بینامتنیت: نظریه‌ها و کاربردها، تهران: سخن.
    49. نیکویی، علیرضا و بخشی، اختیار (1389)، «مفهوم فراست در گفتمان عرفی و عرفانی»، فصلنامۀ ادب‌پژوهی، شمارۀ ۱۳، 28‌ـ‌7.
    50. نعیم، محمد (1387)، شرح مثنوی، تصحیح علی اوجبی، تهران: مجلس شورای اسلامی، کتابخانه، موزه و مرکز اسناد.
    51. نوریس، کریستوفر (1385)، شالوده‌شکنی، ترجمۀ پیام یزدانجو، تهران: نشر مرکز.
    52. نویا، پل (1373)، تفسیر قرآنی و زبان عرفانی، ترجمۀ اسماعیل سعادت، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
    53. ورام، ابوالحسین مسعود بن عیسی بن ابی فِراس حلی (1369)، تَنبیهُ الخَواطِر و نُزهَةُالنَّواظِر معروف به مجموعه ورّام، ترجمۀ محمدرضا عطایی، مشهد: انتشارات آستان قدرس رضوی.
    54. هجویری، علی بن عثمان (1383)، کشف المحجوب، تصحیح محمود عابدی، تهران، سروش.
    55. ‌ـ‌‌ـ‌‌ـ‌‌ـ‌‌ـ‌‌ـ (1381 )، کشف ‌المحجوب، تصحیح ژوکوفسکی، با مقدمۀ قاسم انصاری، تهران: طهوری.
    56. یونگ، کارلگوستاو (1377)، انسان و سمبل‌هایش، تهران: امیرکبیر.
  • Receive Date: 29 January 2023
  • Revise Date: 19 June 2023
  • Accept Date: 29 January 2023
  • Publish Date: 21 January 2022