Mythical birds, mystical symbolism and the environment,Based on Persian mystical poetry

Authors

1 PhD Student in Mystical Literature, Imam Khomeini International University, Qazvin.

2 Assistant Professor, Imam Khomeini International University, Qazvin.

3 Associate Professor, Imam Khomeini International University, Qazvin.

Abstract

The language of mysticism is a symbolic language. Mystics have used natural symbols more than other symbols to express their experiences and thoughts. "Simorgh" and "Homa" are two natural symbols that have entered the myths and from there have entered the Persian mystical literature. Angha is a mythical bird that has entered Persian mystical literature from pre-Islamic myths. These birds have undergone many changes in passing from mythological and epic texts to the world of mysticism. They have more functions in the language of mysticism and reflect different meanings as a symbol. The present article intends to study the functions of these birds in expressing the main mystical ideas by descriptive and analytical methods, relying on prominent Persian mystical poems. The results of the research show that Simorgh and Homa are two natural and material birds that have taken on a mythical aspect And although the three birds of Simorgh, Homa and Angha in mystical poetry are a symbol for expressing a higher truth and are often used interchangeably have obvious differences. In addition, the symbolic use of birds with an ecological approach can be examined from three perspectives of language, thought and ethics, and the design of this issue can be effective in changing the intellectual infrastructure of society in relation to the environment.

Keywords

  1. قرآن کریم.
  2. آشتیانی، میرزا محمدحسن (1345)، بحر الفوائد، به‌کوشش محمدتقی دانش‌پژوه، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
  3. بازگیر، مهناز (1396)، دگرگونی سیمرغ و قاف از اوستا تا شاهنامه و متون عرفانی قرن هشتم، تهران: محیصا.
  4. پورداود، ابراهیم (1326)، فرهنگ ایران باستان، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
  5. پورنامداریان، تقی (1394)، دیدار با سیمرغ، چ۶، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
  6. تبریزی، محمدحسین (1376)، برهان قاطع، به‌اهتمام محمد معین، چ۶، تهران: امیرکبیر.
  7. جامی، نورالدین عبدالرحمن (1356)، دیوان، تصحیح هاشم رضی، چ۱، بی‌جا: پیروز.
  8. ــــ (1337)، مثنوی هفت اورنگ، تصحیح آقا مرتضی مدرس گیلانی، تهران: کتاب‌فروشی سعدی.
  9. حاتمی، هادی (1391)، «سیمرغ در آثار مولانا»، عرفانیات در ادب فارسی (ادب و عرفان = ادبستان)، دورۀ 4، شمارۀ 13، 47ـ62.
  10. حافظ، شمس‌الدین محمد (1373)، دیوان، به‌اهتمام محمد قزوینی و قاسم غنی، چ۱۰، تهران: زوّار.
  11. حجازی، بهجت‌السادات (1388)، «بازآفرینی اسطوره‌های سیمرغ و ققنوس»، مطالعات عرفانی (دانشکده علوم انسانی دانشگاه کاشان)، شمارۀ ۱۰، 119ـ148.
  12. دمیری، کمال‌الدین محمد (1364) حیوة‌الحیوان الکبری، افست ایران، قم: منشورات الرضی.
  13. دوستخواه، جلیل (1371)، اوستا، کهن‌ترین سرودها و متن‌های ایرانی، 2 جلد، ویرایش دوم، تهران: مروارید.
  14. رحیمیان، سعید (1388)، مبانی عرفان نظری، ویراست 2، تهران: سمت.
  15. رویانی، وحید (1396) «سیمرغ در ادبیات عامیانۀ ایران»، دو ماهنامۀ فرهنگ و ادبیات عامه، شمارۀ 16، 89ـ108.
  16. سعدی، مصلح‌الدین بن عبدالله (1385)، کلیات، تصحیح محمدعلی فروغی، تهران: هرمس.
  17. سلطانی گرد فرامرزی، علی (1372)، سیمرغ در قلمرو فرهنگ ایران، تهران: مبتکران.
  18. سنایی غزنوی، مجدود بن آدم (1354)، دیوان، به‌اهتمام مدرس رضوی، تهران: کتابخانۀ سنایی.
  19. --------------، (1377)، حدیقة‌ الحقیقة و شریعة‌ الطریقة، تصحیح مدرس رضوی، چ۵، تهران: دانشگاه تهران.
  20. شبستری، محمود بن‌ عبدالکریم (1386)، گلشن راز، تصحیح و شرح بهروز ثروتیان، چ۲، تهران: سازمان تبلیغات اسلامی.
  21. شعبانلو، علیرضا و حیدرنیای راد، زهره (1396)، «تحلیل اسطورۀ سیمرغ در شاهنامۀ فردوسی»؛ کهن‌نامۀ ادب پارسی، شمارۀ۱، 47ـ70.
  22. شفق، اسماعیل و زارعی، جمیله (1391)، «جستاری پیرامون همای»، متن‌شناسی ادب فارسی، شمارۀ 13، 57ـ72.
  23. صدرایی، رقیه (1394)، «بررسی و تحلیل نقش جلوۀ سیمرغ در آینۀ متون عرفانی با تکیه بر منطق‌الطیر عطار و مثنوی مولانا»، تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا)، دورۀ 7، شمارۀ 26، 179ـ199.
  24. صفا، ذبیح‌الله (1369)، حماسه‌سرایی در ایران، تهران: امیرکبیر.
  25. طباطبایی احمد (1335)، «سیمرغ در چند حماسۀ ملی»، نشریۀ دانشکدۀ ادبیات دانشگاه تبریز، شمارۀ 36، 44ـ51.
  26. عراقی، فخرالدین (بی‌تا)، کلیات، مقدمه و تصحیح سعید نفیسی، تهران: کتابخانۀ سنایی.
  27. عطار نیشابوری، فریدالدین محمد (1384)، منطق ‌الطیر، مقدمه، تصحیح و تعلیقات محمدرضا شفیعی‌کدکنی، ویرایش دوم، تهران: سخن.
  28. فردوسی، ابوالقاسم (1375)، شاهنامه حکیم ابوالقاسم فردوسی، به‌کوشش پرویز اتابکی (بر اساس شاهنامۀ ژول مول)، چ۱، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
  29. فرنبغ دادگی (1369)، بندهشن، گزارش مهرداد بهار، تهران: توس.
  30. قلی‌زاده، خسرو (1389)، «خاستگاه سیمرغ از دیدگاه اسطوره‌شناسی تطبیقی»، پژوهش‌های ادبی، شمارۀ 28، 61ـ96.
  31. کابلی، محمد... [و دیگران] (1395)، اطلس پرندگان ایران، تهران: جهاد دانشگاهی واحد استان البرز (خوارزمی).
  32. محدّث قمی، عباس (1355ق)، سفینة‌البحار، المطبعة العلمیة.
  33. مسعودی، علی بن حسین (1382)، مروج‌ الذهب و معادن الجوهر، ترجمۀ ابوالقاسم پاینده، تهران: علمی و فرهنگی.
  34. مشکور، محمدجواد (1356)، «سیمرغ و نقش آن در عرفان ایران»، هنر و مردم، شمارۀ 177 و 178، 86ـ90.
  35. منصوری، جمشید (1387)، راهنمای پرندگان ایران، تهران: کتاب فرزانه.
  36. مولوی، جلال‌الدین محمد (1382)، مثنوی معنوی، تصحیح رینولد ا. نیکلسون، تهران: هرمس.
  37. ــــــــ (1376)، کلیات شمس تبریزی، بدیع‌الزمان فروزانفر، تهران: امیرکبیر.
  38. یاحقی، محمدجعفر (1375)، فرهنگ اساطیر و اشارات داستانی در ادبیات فارسی، تهران: سروش.
  • Receive Date: 29 January 2023
  • Revise Date: 19 June 2023
  • Accept Date: 29 January 2023
  • Publish Date: 21 January 2022