The Manifestation of The Void in Islamic Mysticism and Zen Buddhism and its Manifestation in the Architecture of Iran and Japan
Document Type : Original Article
Authors
Faculty of Architecture, Islamic Azad University, Qazvin Branch, Qazvin, Iran
منابع
قرآن کریم.
احمدنژاد سردرودی، فرهاد، و شجاری، مرتضی. (1392). بررسی فلسفه و اهمیت فضای تهی در معماری اسلامی. دومین همایش ملی معماری و شهرسازی اسلامی. تبریز. https://civilica.com/doc/28964
احمدی، جعفر و موحدیان‌عطار، علی. (1394). بررسی تطبیقی مفهوم مراقبه در عرفان اسلامی و عرفان بودایی. معرفت ادیان، شمارۀ ۲۳، 7ـ۳۰.
احمدی، زهرا، و حبیب، فرح. (1398). مفهوم خالی و جایگاه معنایی آن در معماری اسلامی (نمونۀ مطالعاتی: خانه‌های تاریخی یزد). پژوهش‌های معماری اسلامی، 7(4)، پیاپی 25، 137ـ155.
اردلان، نادر، و بختیار، لاله. (1381). حس وحدت: نقش سنت در معماری ایرانی. ترجمۀ حمید شاهرخ. اصفهان: نشر خاک.
اعتضادی، لادن. (1379). ذن و معماری ژاپن. فصلنامۀ صفه، شمارۀ 30، 44ـ68.
اعتضادی، لادن. (1381). ذن، فرهنگ و هنر ژاپن. فصلنامۀ صفه، شمارۀ 35، 57ـ73.
اعتضادی، لادن. (1384). مفهوم ما در فرهنگ ژاپنی (ما، فرایند آگاهی از مکان). خیال، شمارۀ 15، 106ـ۱۱۷.
امیرخانی، آرین، رنجبر، احسان، و پورجعفر، محمدرضا. (1387). بررسی چگونگی به‌کارگیری مفاهیم و آداب سنتی-آیینی در خلق فضاها و آثار معماری معاصر ژاپن. باغ نظر، شمارۀ 9، 3ـ۲۲.
بدیعی، ناهید. (1381). جداره‌ها «حریم وصل». رسالۀ دکتری رشتۀ معماری. دانشگاه تهران.
بورکهارت، تیتوس. (1392). هنر اسلامی: زبان و بیان. ترجمۀ مسعود رجب‌نیا، تهران: انتشارات سروش.
پاشایی، علی. (1378). هنر ژاپنی نگاهی به اعماق سادگی. هنرهای تجسمی، شمارۀ 21، 62ـ66.
پاشایی، عین‌الله. (1390). ذن چیست؟. چ۲. قم: نشر نیلوفر.
پزشکی خراسانی، مریم. (1380). تفکر و هنر ذن. فصلنامۀ هنر، شمارۀ 47، 84ـ98.
تقوایی، ویدا، و برهانی‌فر، سحر. (1398). اصل همنشینی اضداد در عرفان. هنر و معماری ایرانی. کارافن، 16(45)، 169ـ194.
جامی، سهیلا. (1386). تأثیر بودیسم بر معماری داخلی معابد ژاپن. پایان‌نامۀ دولتی. وزارت علوم، تحقیقات فناوری. تهران: دانشگاه الزهرا(س).
جلال‌کمالی، فتانه، رزاق‌پور، مرتضی، صادقی، علی، و اردلانی، حسین. (1399). تطبیق جایگاه عرفان اسلامی و اندیشۀ ذن بودیسم در نقاشی‌های سهراب سپهری. نشریۀ مطالعات هنر اسلامی، 17(39)، 367ـ۳۸۷.
جودت، محمدرضا. (1375). معماری قدیم و جدید ژاپن. مجموعه مقاله‌های معماری و شهرسازی. چ۱. تهران: انتشارات آرین.
خرقانی، محسن. (1395). بررسی تحلیلی رابطۀ آثار تجسمی سهراب سپهری با عرفان اسلامی و بینش زیبایی‌شناختی ذن. پایان‌نامۀ غیردولتی، دانشگاه آزاد اسلامی. تهران: دانشگاه آزاد واحد تهران مرکزی، دانشکده هنر و معماری.
دادگر، محمدرضا، و محسنی، ملیحه. (1391). بررسی آرمان‌های ذن در تصویرسازی ژاپن. نامۀ هنرهای تجسمی و کاربردی، شمارۀ 9، 53ـ۷۰.
دله، نله. (1381). ژاپن روح گریزان. ترجمۀ علی پاشایی. تهران: نشر میترا.
رحیمیان، سعید. (1386). صورت: ره‌زن یا ره‌نما؟ بحثی در اصالت معنا و هویت دوگانۀ صورت در اندیشۀ مولانا. مطالعات عرفانی، شمارۀ 5، 69ـ81.
رهنورد، زهرا. (1382). حکمت هنر اسلامی. تهران: سمت.
ریختگران، محمدرضا. (1386). حقیقت و نسبت آن با هنر. تهران: انتشارات سوره.
سخایی، مژگان. (1381). درآمدی بر مطالعۀ مقایسه‌ای عرفان اسلامی و ذن بودایی. قبسات، ش. 24، 114ـ۱۲۸.
سوزوکی، دایستز تیتارو. (1378). ذن و فرهنگ ژاپنی. ترجمۀ علی پاشایی. تهران: نشر میترا.
سوزوکی، دایستز تیتارو. (1383). بی‌دلی در ذن. ترجمۀ علی پاشایی و نسترن پاشایی. چ۲. قم: انتشارات مراکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب.
شبانی، هانیه. (1399). بررسی تطبیقی عرفان ذن و عرفان مولوی در مثنوی معنوی. پایان‌نامۀ دولتی وزارت علوم، تحقیقات فناوری دانشگاه سیستان بلوچستان. سیستان بلوچستان: دانشکدۀ فلسفه و کلام اسلامی.
صدری، مریم. (1387). صورت و معنا در هنر دینی. کتاب ماه هنر، شمارۀ 70، 68ـ75.
ظفرنوایی، خسرو. (1396). بررسی مفهوم عرفانی فضای تهی در معماری اسلامی-ایرانی. مطالعات هنر اسلامی، شمارۀ 27، 74ـ57.
ظفری نایینی، سهیلا، و ظفری نایینی، سپیده. (1393). بررسی فضاهای تهی مسجد شیخ لطف‌الله. نگارینۀ هنر اسلامی، شمارۀ 2، 70ـ82 .
نوع مقاله: علمی‌پژوهشی طهوری، نیر. (1392). ملکوت آینه‌ها: مجموعه مقالات در حکمت هنر اسلامی. تهران: نشر علمی فرهنگی.
عزیزاللهی، افسانه. (1392). بررسی فضای پر و خالی در آثار نگارگری ایرانی و مقایسۀ آن‌ها با آثار شرق دور. پایان‌نامۀ غیردولتی، دانشگاه آزاد اسلامی. تهران: دانشگاه آزاد واحد تهران مرکزی، دانشکدۀ هنر و معماری.
عطارعباسی، زهره، عینی‌فر، علیرضا، فروتن، علیرضا، و سروش، محمدمهدی. (1401). بررسی سازوکار ویژگی کالبدی معنایی-تهی بر تعاملات اجتماعی. معماری و شهرسازی آرمانشهر، شمارۀ 39، ۸۹ـ۱۰۲.
علامه جعفری، محمدتقی. (1399). کتاب عرفان اسلامی؛ مجموعه آثار علامه جعفری. تهران: مؤسسۀ تدوین و نشر آثار علامه جعفری.
فکوهی، ناصر. (1383). تهران: نشر نی.
قاسمیان، رحیم، و نصر، سید حسین. (1389). اهمیت فضای خالی در هنر اسلامی. مجموعه مقالات هنر و معنویت اسلامی.
گروتر، یورگ. (1393). زیباشناختی در معماری. ترجمۀ جهانشاه پاکزاد. تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
محسنی حسین‌آبادی، ملیحه. (1391). بررسی تأثیر ذن بر تصویرسازی کشور ژاپن. پایان‌نامۀ دولتی وزارت علوم، تحقیقات فناوری دانشگاه هنر. تهران: دانشکده هنرهای تجسمی.
محمدی، سمانه، و حیدری، مرتضی. (1398). مقایسۀ تطبیقی فضای «جلوت» نگارگری ایرانی با فضای «خلوت» نقاشی شرق دور. کیمیای هنر، 8(31 )، 81ـ100. https://sid.ir/paper/398910/fa
مولایی، معصومه، و رضوانی، امیر. (1388). هنر ذن و تأثیر آن بر معماری معابد ژاپن. کتاب ماه هنر، شمارۀ 135، 72ـ79.
میچکو، یوسا. (1382). دین‌های ژاپنی. ترجمۀ حسن افشار. تهران: نشر مرکز.
نادری، سمیه. (1392). فضای تهی در هنر شرق دور و تأثیر آن بر نقاشی دورۀ سونگ با رویکردی بر آثار سهراب سپهری. پایان‌نامۀ غیردولتی، دانشگاه آزاد اسلامی. تهران: دانشگاه آزاد واحد تهران مرکزی، دانشکده هنر و معماری.
نصر، سید حسین. (1379). نیاز به علم مقدس. ترجمۀ حسن میانداری، تهران: مؤسسۀ فرهنگی طه.
نصر، سید حسین. (1385). پژواک در فضای تهی (اهمیت خلأ در هنر اسلامی). ترجمۀ نادر شایگان‌فر. مجلۀ خردادنامه همشهری، شمارۀ (4)، 16ـ۱۷.
نصر، سید حسین. (1389). هنر و تمدن اسلامی. ترجمۀ رحیم قاسمیان. قم: نشر مطالعات دینی هنر.
نقی‌زاده، محمد. (1381). تأثیر معماری و شهر بر ارزش‌های فرهنگی. هنرهای زیبا، شمارۀ 11، 62ـ76.
نوایی، کامبیز، و حاجی‌قاسمی، کامبیز. (1390). خشت و خیال شرح معماری اسلامی. تهران: نشر سروش.
واتس، الن (1975). طریقت ذن. ترجمۀ هوشمند ویژه. تهران: نشر بهجت.
یثربی، سید یحیی. (1374). عرفان نظری. چ۲. قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
Levitt, B. (2005). Veiled Sustainability: The Screen in the Work of Fumihiko Maki Brendon. Journal Places, 17(2) ISSN 0731-0455.
)
Volume 19, Issue 1 - Serial Number 37
January 2024
- Receive Date: 11 February 2023
- Revise Date: 12 May 2023
- Accept Date: 18 June 2023
- Publish Date: 06 September 2023