Examining the nature of free will based on the mystical theory of "Ayaan Sabite"

Document Type : Original Article

Authors

1 حسین آباد مژده

2 Professor at Tehran University

Abstract

The issue of free will is one of the most complex issues of human sciences, which has focused the minds of many elites in this field throughout history. Among these people, there are Islamic mystics who tried to answer this issue based on their own discoveries. One of the main foundations of Islamic mysticism, which the mystics have used in taking a position on the issue of free will and have brought a deep picture of its truth, is the theory of Ayan Thabiteh. On the other hand, some others have also considered the belief in the fixed nobles to be associated with the twin determinism for God and man; Therefore, it is appropriate to conduct an independentresearch on the nature of free will based on the theory of fixed nobles. This reflection first requires explaining the position of fixed nobles in Islamic mysticism and secondly explaining the truth of free will based on it. This article is responsible for research in this regard with the analytical-documentary method. Through this research, it is clear that the precise interpretation of the position of fixed nobles not only does not contradict with authority, but the mystical reading of authority gains meaning in such a way that each object, according to its coordinates, demands its own appearance and as a result The talented language that it has, shows its will to manifest itself abroad.

منابع
آشتیانی، سید جلال‌الدین. (1370). شرح مقدمۀ قیصری بر فصوص الحکم. چ3. تهران: امیرکبیر.
ابن‌عربی، محیی‌الدین. (1393). فصوص الحکم. ترجمۀ محمد خواجوی. تهران: انتشارات مولی.
ابن‌عربی، محیی‌الدین. (1946). الفتوحات المکیه. بیروت: احیاء الثراث العربی.
جامی، عبدالرحمن. (1386). الدرة الفاخره. نیکولا هیر و علی موسوی بهبهانی. تهران: بی‌نا.
جعفری، محمدعیسی. (1388). بررسی دیدگاه ابن‌عربی در مسئلۀ جبر و اختیار. فصلنامۀ تخصصی ادیان و مذاهب، شمارۀ 41، 1388.
حسینی‌فر، رضا و خداداد، زینب. (1397). بازخوانی جبر و اختیار در ساحت آموزه‌های عرفانی. آینۀ معرفت، 18 (57)، 47-70.
خمینی، روح‌الله. (1395). مصباح الهدایة الی الخلافة و الولایة. ترجمۀ حسین مستوفی. چ3. بی‌جا: انتشارات پاچ و نشر عروج.
خمینی، روح‌الله. (1362). طلب و اراده. ترجمۀ سید احمد فهری. تهران: انتشارات علمی ‌و فرهنگی.
دادبه، اصغر. (1388). نگاه دیگرگونۀ مولانا به مسئلۀ جبر و اختیار. پژوهشنامۀ فرهنگ و ادب، شمارۀ 9، 87-118.
شبستری، محمود بن عبدالکریم. (1382). گلشن راز. قم: یلدا قم.
شیرازی، صدرالدین. (1981). الحکمة المتعالیه فی اسفار الاربعة العقلیه. چ3. بیروت: دار الاحیاء التراث العربی.
شیرازی، صدرالدین. (1386). ایقاظ النائمین. تهران: انتشارات بنیاد حکمت صدرا.
طباطبایی، محمدحسین. (1419ق). الرسائل التوحیدیه. بیروت: مؤسسة النعمان.
فضلی، علی. (1390). هستی‌شناسی عرفانی از دیدگاه میرزا هاشم اشکوری. قم: انتشارات ادیان.
قونوی، صدرالدین. (1393). نفحات الالهیه. ترجمۀ محمد خواجوی. چ5. تهران: انتشارات مولی.
قیصری، داود. (1375). شرح فصوص الحکم. ترجمۀ محمد خواجوی. تهران: انتشارات مولی.
لاهیجی، محمد. (1253). تفسیر شریف لاهیجی. به کوشش جعفر پژوم. چ1. تهران: انتشارات علمی.
نسفی، عزیزالدین. (1386). کتاب انسان کامل. تهران: انتشارات طهورا.
یزدان‌پناه، سید یدالله. (1393). مبانی و اصول عرفان نظری. چ2. قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
منابع
آشتیانی، سید جلال‌الدین. (1370). شرح مقدمۀ قیصری بر فصوص الحکم. چ3. تهران: امیرکبیر.
ابن‌عربی، محیی‌الدین. (1393). فصوص الحکم. ترجمۀ محمد خواجوی. تهران: انتشارات مولی.
ابن‌عربی، محیی‌الدین. (1946). الفتوحات المکیه. بیروت: احیاء الثراث العربی.
جامی، عبدالرحمن. (1386). الدرة الفاخره. نیکولا هیر و علی موسوی بهبهانی. تهران: بی‌نا.
جعفری، محمدعیسی. (1388). بررسی دیدگاه ابن‌عربی در مسئلۀ جبر و اختیار. فصلنامۀ تخصصی ادیان و مذاهب، شمارۀ 41، 1388.
حسینی‌فر، رضا و خداداد، زینب. (1397). بازخوانی جبر و اختیار در ساحت آموزه‌های عرفانی. آینۀ معرفت، 18 (57)، 47-70.
خمینی، روح‌الله. (1395). مصباح الهدایة الی الخلافة و الولایة. ترجمۀ حسین مستوفی. چ3. بی‌جا: انتشارات پاچ و نشر عروج.
خمینی، روح‌الله. (1362). طلب و اراده. ترجمۀ سید احمد فهری. تهران: انتشارات علمی ‌و فرهنگی.
دادبه، اصغر. (1388). نگاه دیگرگونۀ مولانا به مسئلۀ جبر و اختیار. پژوهشنامۀ فرهنگ و ادب، شمارۀ 9، 87-118.
شبستری، محمود بن عبدالکریم. (1382). گلشن راز. قم: یلدا قم.
شیرازی، صدرالدین. (1981). الحکمة المتعالیه فی اسفار الاربعة العقلیه. چ3. بیروت: دار الاحیاء التراث العربی.
شیرازی، صدرالدین. (1386). ایقاظ النائمین. تهران: انتشارات بنیاد حکمت صدرا.
طباطبایی، محمدحسین. (1419ق). الرسائل التوحیدیه. بیروت: مؤسسة النعمان.
فضلی، علی. (1390). هستی‌شناسی عرفانی از دیدگاه میرزا هاشم اشکوری. قم: انتشارات ادیان.
قونوی، صدرالدین. (1393). نفحات الالهیه. ترجمۀ محمد خواجوی. چ5. تهران: انتشارات مولی.
قیصری، داود. (1375). شرح فصوص الحکم. ترجمۀ محمد خواجوی. تهران: انتشارات مولی.
لاهیجی، محمد. (1253). تفسیر شریف لاهیجی. به کوشش جعفر پژوم. چ1. تهران: انتشارات علمی.
نسفی، عزیزالدین. (1386). کتاب انسان کامل. تهران: انتشارات طهورا.
یزدان‌پناه، سید یدالله. (1393). مبانی و اصول عرفان نظری. چ2. قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
  • Receive Date: 06 November 2023
  • Revise Date: 30 September 2024
  • Accept Date: 13 February 2025
  • Publish Date: 15 June 2025