Mystical Studies

Mystic Conceptualization of "Straight Path" in Abū Hāmed Ghazāli’s view

Authors

1 Assistant Professor , Department of Religions and Mysticism, Azerbaijan Shahid Madani University (S.Khademi@azaruniv.ac.ir)

2 Master of Religions and Mysticism, Azerbaijan Shahid Madani University.

Abstract

Abu Hamed Ghazali, as a multi-dimensional figure, in his work, has focal attention to the Qur’anic notion of the Straight Path. The present research is to explain the conception of ‘Straight Path’ and to indicate its attainment, namely, a study of the mystic conceptualization of "Straight Path" in the thought of Abu Hamed Ghazali.This research is a librarian descriptive analysis study one. The findings of the study revealed that moving in the Straight Path, in his viewpoint, causes to save and prosper human beings. This sound and safe way termed Dorr-e-Azhar by Ghazali is the belief in Unity, thanking, Haj Path, bridge on the road to Paradise , and the Ascending Arc to perfection. Moreover, all introduced concepts for the straight Path by Ghazali crossed a salient point indicating the way that human beings should consistently move on it and preserve righteousness for their saving and salvation. Ghazali states that achieving the Straight Path is believing and respecting religious moral principles. According to him, having belief and respecting religious morality simultaneously can direct men to move on the Straight Path, that is, none can achieve the aim alone. Thus, in his stance, morality can be worthy when it is religious and is connected to faith, as well. Based on the divine order theory, Ghazali considers obeying whatever He orders or prohibits as an obligation.

Keywords

  1. 1.‌ قرآن کریم (1360)، ترجمۀ مهدی الهی قمشه‌ای، تهران: سازمان تبلیغات اسلامی.

    2ۀ آملی، سید حیدر (1400)، جامع الاسرار و منبع الانوار، ترجمۀ محمدرضا جوزی، تهران: هرمس.

    1. ابن‌مسکویه، محمد (1437ق)، تهذیب الاخلاق، تهران: ا المعهد العالی للعلوم و الثقافة الاسلامیه.
    2. ابن‌فارس، ابوالحسین احمد (بی‌تا)، المقاییس فی اللغة، قاهره: انتشارات دار الجیل.
    3. ابن‌منظور، محمد بن مکرم (بی‌تا)، لسان العرب، بیروت: انتشارات دار بیروت.
    4. اصفهانی، راغب (1399)، المفردات فی غریب القرآن، ترجمۀ جهانگیر ولدبیگی، سنندج: تافگه.
    5. امامی، سعید و زهره‌وند، سعید (1395)، «بررسی رابطۀ این‌همانی در حوزۀ معنایی عبارتِ کانونیِ صراط مستقیم»، دو فصلنامه پژوهش‌های قرآنی در ادبیات، سال سوم، شمارۀ 2، 1ـ18.
    6. انصاری، عبدالله بن محمد (1388)، صد میدان، ترجمۀ قاسم انصاری، تهران: انتشارات طهوری.
    7. جفری، آرتور (1372)، واژه‌های دخیل در قرآن مجید، ترجمۀ فریدون بدره‌ای، تهران: توس.
    8. حاجی بابایی، حمیدرضا (1394)، «نقش تربیتی صراط مستقیم در قرآن و حدیث»، فصلنامه علمی‌پژوهشی پژوهشنامه اخلاق، سال هشتم، شمارۀ 29، 83ـ98.
    9. حکمت، نصرالله (1384)، حکمت و هنر در عرفان ابن‌عربی، تهران: فرهنگستان هنر.
    10. طباطبایی، محمدحسین (1378)، تفسیر المیزان، ترجمۀ سید محمدباقر موسوی همدانی، تهران: دفتر انتشارات اسلامی.
    11. طبرسی، ابوعلی (1375)، تفسیر مجمع ‌البیان، ترجمۀ علی کرمی، تهران: انتشارات فراهانی.
    12. طوسی، خواجه نصیر (1356)، اخلاق ناصری، تهران: انتشارات خوارزمی.
    13. غزالی، ابوحامد محمد (1364)، مشکاة الانوار، ترجمۀ صادق آیینه‌وند، تهران: انتشارات امیرکبیر.
    14. ــــــــ (1374)، میزان ‌العمل، ترجمۀ علی‌اکبر کسمایی، تهران: انتشارات سروش.
    15. ــــــــ (1387)، کیمیای سعادت، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
    16. ــــــــ (1389الف)، احیاء علوم ‌الدین، ترجمۀ مویدالدین محمد خوارزمی، تهران: علمی و فرهنگی.
    17. ــــــــ (1389ب)، جواهر القرآن و دُرهای آن، ترجمۀ زاهد ویسی، ارومیه: انتشارات حسینی اصل.
    18. ــــــــ (1390)، منهاج‌ العابدین، ترجمۀ ملا حامد بیسارانی، تهران: انتشارات احسان.
    19. ــــــــ (1399)، کتاب الاربعین، ترجمۀ برهان‌الدین حمدی، تهران: انتشارات اطلاعات.
    20. ــــــــ (1416ق)، المضنون به على غیر أهله‏؛ مجموعة رسائل الامام الغزالى‏: بیروت، دار الفکر.
    21. فاخوری، حنا و جر، خلیل (1386)، تاریخ فلسفه در جهان اسلامی، ترجمۀ عبدالمحمد آیتی، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی.
    22. فخر رازی، ابوعبدالله محمد (1386)، تفسیر کبیر مفاتیح الغیب، ترجمۀ علی‌اصغر حلبی، تهران: اساطیر.
    23. قشیری، عبدالکریم بن هوازان (1971م)، لطائف الاشارات، بیروت: انتشارات دار الکتب العلمیه.
    24. ــــــــ (1374)، رسالۀ قشیریه، ترجمۀ بدیع‌الزمان فروزانفر، تهران: نشر علمی و فرهنگی.
    25. کاشانی، عبدالرزاق (1370)، شرح فصوص الحکم، قم: بیدار.
    26. کاشانی، فیض (1388)، تفسیر صافی، ترجمۀ جمعی از مترجمان با نظارت عقیقی بخشایشی، قم: چاپ نوید اسلام.
    27. کمپانی زارع، مهدی (1398)، ترجمه و تحلیل و نقد جواهر القرآن ابوحامد غزالی، تهران: نگاه معاصر.
    28. مالمیر، محمدابراهیم و ترکاشوند، مریم (1393)، «تأملی بر صراط مستقیم از منظر ابن‌عربی و برخی از شارحان نظریه‌های عرفانی او»، مجلۀ ادیان و عرفان، سال چهل‌وهفتم، شمارۀ 1، 121ـ146.
    29. مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی (1992م)، بحار الانوار، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
    30. محلی، جلال‌الدین محمد و سیوطی، جلال‌الدین عبدالرحمن (1397)، تفسیر جلالین، ترجمۀ حسین رستمی، ارومیه: انتشارات حسینی اصل.
    31. میبدی، احمد بن محمد (1389)، تفسیر کشف ‌الاسرار و عدة ‌الابرار، تهران: انتشارات ارمغان طوبی.
    32. میرزایی، سجاد و حاجی ابراهیم، رضا (1398)، «دیدگاه تفسیری صدرالمتألّهین دربارۀ "صراط" و "صراط مستقیم" در قرآن کریم»، نشریه علمی مطالعات تفسیری، سال دهم، شمارۀ 39، 117ـ126.
    33. هولمز، رابرت ال (1391)، مبانی فلسفۀ اخلاق، ترجمۀ مسعود علیا، تهران: نشر ققنوس.
  • Receive Date: 29 January 2023
  • Revise Date: 19 June 2023
  • Accept Date: 29 January 2023
  • Publish Date: 21 March 2022