نویسنده

• محمدرضا شفیعی کدکنی

دانشگاه تهران

چکیده

یکی از عارفان بزرگ ولی گمنام‌مانده قرن چهارم نیشابور، ابوالعباس زوزنی است. در کتب مشهور عرفانی، تنها در رساله قشیریه حکایتی از او نقل شده‌است و دیگر هیچ. از همین حکایت بر می‌آید که زوزنی عارف بزرگی بوده است و از مشایخ ابوعلی دقاق. در این مقاله، با جستجو در کتاب‌هایی چون تاریخ نیشابور حاکم و تاریخ الاسلام ذهبی، اطلاعاتی در باره نام و نسب زوزنی، مشایخ او، شاگردان او، سفرهای علمی او، گورجای او و ... به دست داده شده است و بدین‌گونه چهره گمنام‌مانده او تا اندازه‌ای معرفی گردیده است. در پایان نیز با جستجو در یک مجموعه خطی (مجالس مرعشی) و کتابی با نام علم القلوب -که به غلط به نام ابوطالب مکی چاپ شده- شماری از سخنان ابو العباس زوزنی که همه حکمت‌آمیز است و نشان از مقام علمی و عرفانی گوینده دارد، گردآوری شده است. در میان مقاله نیز، به مناسبت در باره زادگاه زوزنی – زوزن- و موقعیت تاریخی و جغرافیایی آن سخن به میان آمده است، چنان‌که زیر عنوان زوزنیات یک مجموعه خطی از آثار ادبا و شعرای زوزن و به خط کاتبی زوزنی، موجود در کتابخانه احمد ثالث ترکیه، معرفی شده است.

کلیدواژه‌ها

• ابوالعباس زوزنی
• زوزن
• زوزنیات
• نیشابور

عنوان مقاله [English]

Abu al–Abbas Zūzani

نویسنده [English]

• Muhammad reza shafi’i kadkani

چکیده [English]

One of the great but unknown mystics of the fourth century in Neyshabūr is Abu al-Abbas Zuzani. He is not mentioned in the famous mystical books except an anecdote by him related in Resalat al-Qusheyriyyed, from which we can infer that he has been a great mystic and one of the shaykhs of Abu Ali Daqqaq. In this article, first, based on some famous books like Dhahyabi’s History of Islam, and Hakim’s History of Neyshaboor we give some information about Zūzani’s name, lineage, shaykhs, pupils, trips, tomb, etc. according to which the personality of this great unknown mystic is introduced finally, on the basis of some manuscripts, a number of his wise sayings which show the great mystical position of this sufi are mentioned . Meanwhile, because of this scholar, the city of Zozan is also introduced amidst the article.

کلیدواژه‌ها [English]

• Abu al-Abbas Zūzani
• Zūzan
• Zūzaniyyat
• Neyshabūr