نویسنده

• محمدرضا شفیعی کدکنی

دانشگاه تهران

چکیده

یکی از عارفان بزرگ ولی گمنام‌مانده قرن چهارم نیشابور، ابوالعباس زوزنی است. در کتب مشهور عرفانی، تنها در رساله قشیریه حکایتی از او نقل شده‌است و دیگر هیچ. از همین حکایت بر می‌آید که زوزنی عارف بزرگی بوده است و از مشایخ ابوعلی دقاق. در این مقاله، با جستجو در کتاب‌هایی چون تاریخ نیشابور حاکم و تاریخ الاسلام ذهبی، اطلاعاتی در باره نام و نسب زوزنی، مشایخ او، شاگردان او، سفرهای علمی او، گورجای او و ... به دست داده شده است و بدین‌گونه چهره گمنام‌مانده او تا اندازه‌ای معرفی گردیده است. در پایان نیز با جستجو در یک مجموعه خطی (مجالس مرعشی) و کتابی با نام علم القلوب -که به غلط به نام ابوطالب مکی چاپ شده- شماری از سخنان ابو العباس زوزنی که همه حکمت‌آمیز است و نشان از مقام علمی و عرفانی گوینده دارد، گردآوری شده است. در میان مقاله نیز، به مناسبت در باره زادگاه زوزنی – زوزن- و موقعیت تاریخی و جغرافیایی آن سخن به میان آمده است، چنان‌که زیر عنوان زوزنیات یک مجموعه خطی از آثار ادبا و شعرای زوزن و به خط کاتبی زوزنی، موجود در کتابخانه احمد ثالث ترکیه، معرفی شده است.

کلیدواژه‌ها

• ابوالعباس زوزنی
• زوزن
• زوزنیات
• نیشابور