منِ منصوری در «أنا الحقّ» حسین بن منصور حلاّج

نویسنده

دانشگاه کاشان

چکیده

در سخن عارفان تعبیرات و اصطلاحاتی به چشم می‌خورد که از شناخت و جهان بینی خاص آن‌ها حکایت دارد، شناختی که حاصل تجربه شخصی هر عارف است. او بر اثر تهذیب نفس و ریاضتی که در پیش می‌گیرد، مورد عنایت و الهام قرار می‌گیرد و حالی برایش فراهم می‌آید که بیانش در قالب الفاظ عادی نمی‌گنجد و به‌ناچار از زبان رمز بهره می‌گیرد تا حقیقت حال و تجربه‌اش از اغیار پنهان بماند؛ و از این روست که سخنان عارفان، آکنده از رمز و اصطلاحات عرفانی می‌شود. «أنا الحق» حسین بن منصور حلاج(منِ منصوری) از جمله این تعبیرات رمزی است که در متون عرفانی و شعر حلاج، به شکل‌های گوناگون مطرح شده است و حکایت احوال عارفان وارسته و رمز جهان‌بینی توحیدی آن‌هاست. در این مقاله با بر شمردن ویژگی شناخت عرفانی و سخنان عارفان، به استناد دیوان شعر حلاج، معلوم گشته است که حلاّج از نظر اعتقادی به «وحدت وجود» گرایش دارد و در تبیین ارتباط خداوند با آفریده‌ها، «وحدت حلول» را مطرح می‌کند و چون جهان و خود را مظهر تجلّی خدا می‌داند، از «وحدت تجلّی» سخن می‌گوید.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The concept of self in hallaj’s I am the Truth’

نویسنده [English]

  • Abbas Eqbali

چکیده [English]

There are some expressions and terms in the speeches of mystics which represent their world-view and recognition i.e. a kind of recognition which is a personal experience of every mystic. Because of asceticism and purification of his carnal soul, he is inspired and favored by God, and receives a spiritual state that cannot be put into words. Inevitably, he uses a symbolic language in order to conceal his real spiritual state and experience form others. For this reason, mystics, speeches are full of mystical terms and symbols. Hallaj’s I am the truth’ is considered as a symbolic expression that is mentioned in mystical texts in different form. This expression represents the mystics’ statements and regarding Hallaj’s poems, we find out that he inclines to the theory of unity of existence. And since he considers the world and himself as a manifestation of God, he speaks of the unity of manifestation

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mystical recognition
  • mystical term
  • Truth
  • Hallaj
  • تاریخ دریافت: 09 بهمن 1401
  • تاریخ بازنگری: 07 مهر 1402
  • تاریخ پذیرش: 09 بهمن 1401
  • تاریخ اولین انتشار: 09 بهمن 1401