نویسنده

• حسین حیدری

استادیار دانشگاه کاشان

چکیده

گستره و قلمرو مجبور بودن یا مختار بودن آدمیان در برابر اراده، قدرت و خواست خالق هستی و مدبر آن، از مناقشه آمیزترین و دیرپای ترین موارد اختلاف در بین پیروان ادیان بزرگ بوده است. در عالم اسلام فرقه های معتزله، زیدیه، اسماعیلیه، امامیه، ماتریدیه، اشاعره و جبریه خالص به ترتیب از بیشترین تا کمترین حوزه اختیار را برای انسان ها قائل بوده اند. این مقاله با بررسی اشعار حکیم سنایی غزنوی(پیشرو شعر عرفانی فارسی) در پی اثبات این مدعاست که بر خلاف باور بسیاری از محققان، موضع سنایی در این مبحث و بسیاری از مباحث مرتبط با آن، همسوی با ماتریدیه و تا حدودی شیعه امامیه است و با اشاعره و معتزله فاصله بسیار دارد.

کلیدواژه‌ها

• جبر
• اختیار
• سنایی
• کلام اسلامی
• ماتریدیه
• اشاعره
• شیعه
• قضا
• قدر

عنوان مقاله [English]

A comparative Study of Determinisim And Choice In Hakim Sanai's works

نویسنده [English]

• h Heidari

چکیده [English]

One of the most controversial issues for the followers of great religions has been the scope of man's determinism and choice with regard to the will of God, the creator of the universe. The Islamic sects of Mu'tazeleh, Zeidieh, Ismai'lieh, Imamieh, Matridieh, 'Asha'ereh, and Jabrieh hav assumed the most an the least amount of determinism for man respectively.
In the light of Hakim Sanai's poems, this paper attempts to show that despite common beliefs, his ideas are in line with Matridieh and Imamieh Shi'ism and very muich different from those of 'Ashaereh and Mu'tazeleh.

کلیدواژه‌ها [English]

• Choice
• determinism
• Sanai
• Matridieh