نویسنده

• محمدرضا شفیعی کدکنی

دانشگاه تهران

چکیده

موضوع مقاله، مشکل هجویری درباره طبقه بندی صوفیان است و مقایسه آن با دیگر منابع. گویا هجویری نخستین کسی است که در «کشف المحجوب» صوفیان را تاپایان قرن چهارم به دوازده گروه تقسیم کرده و بر هر گروه نامی نهاده است. پیش از او تنها شیوه معمول در طبقه بندی صوفیان، شیوه «طبقات» بوده که ادامه شیوه کتب رجال حدیث است و مبنای آن رده بندی زمانی نسل ها. هجویری گویا به شیوه ای شخصی، بلکه «من درآوردی» آنچه را درباره مسائلی چون رضا، صحو، سکر، رضایت و ... در ذهن داشته، بر محور وجه غالب قرار دادن یکی از آنها در ارتباط با یکی از مشایخ، طریقه‌ای به نام او ابداع کرده است که جایی دیگر از آنها نشانی نیست و به همین دلیل چندان نمی تواند مورد اعتنا باشد.

کلیدواژه‌ها

• هجویری
• کشف المحجوب
• طبقه‌بندی صوفیان