مولوی و آزادی

نویسنده

دانشگاه کاشان

چکیده

جلال الدین محمد مولوی، عارف بزرگ فرهنگ ما، در آثار خود متعرض مباحث و مفاهیم بسیاری شده که یکی از آنها مفهوم آزادی است. او به شیوه های متعددی به مبحث آزادی اشاره یا تصریح کرده است. آشنایی و شناخت نظریات و اندیشه های آن جناب ما را با اهم و اغلب اندیشه های عارفان و اخلاقیون مسلمان در این زمینه آشنا می کند. نویسنده در گفتار پیش رو، از بیان مقدمه ای درباره مفهوم از دیدگاه مولوی و عارفان دیگر، اندیشه های مولانا درباره مقوله آزادی را تحت سه عنوان دسته بندی و تبیین می کند. در بخش آغازین، به گستردگی درباره موانع طبیعی و ساختگی ای که مولانا در راه نیل به آزادی برشمرده، سخن می رود. در این میان، تن، دنیا و قضا و قدر از زندان های طبیعی یا بیرونی به شمار می آید و رذایل اخلاقی مانند جهل، حواس، عقل، تقلید و تردید از زندان هایی است که انسان ها را در درون گرفتار کرده اند. بخش دوم این گفتار درباره راه های رسیدن به آزادی است که از دیدگاه مولانا، راه های رسیدن به آزادی نیز علاوه بر راه های سلوکی و طریقتی، راه های عشق و بندگی، راه پیروی از اولیا و انبیا، و راه مرگ و خواب است که این موارد نیز به نوعی درقسم اول یعنی راه های سلوکی درمی گنجد. راه ها و شیوه هایی که مأنوس و مورد نظر و عمل جناب مولانا قرار داشته و مخاطبان و مشتاقان را نیز بدان راه ها فراخوانده است. اهم اهداف و مقاصدی که آن بزرگ برای آزادی در نظر داشته و به آزادی جویان شناسانده، از این قرار است که در انتهای مقاله اشاره شده است: رهایی از رنج ها، رسیدن به اخلاق الهی، عاشقی و نیل به یقین و جاودانگی.

کلیدواژه‌ها

  • تاریخ دریافت: 09 بهمن 1401
  • تاریخ بازنگری: 06 مرداد 1403
  • تاریخ پذیرش: 09 بهمن 1401
  • تاریخ انتشار: 01 فروردین 1384