نویسندگان

• زهره تمیم داری
• زینب اسلامی

چکیده

شرح تعرّف مستملی بخاری و کشف المحجوب هجویری، از ارجمند‌ترین متون صوفیانه فارسی‌اند که از لحاظ تقدّم زمانی نیز در میان متون دیگر متمایز بوده‌اند و در حوزه عرفان خراسان جای می-گیرند. نگارندگان این پژوهش، ماهیت و غایت درد و رنج را در نظام‌اندیشگی مستملی و هجویری در چهار ساحت معناشناسی، وجودشناسی، غایت‌شناسی و شأن اخلاقی بررسیده‌اند. این بررسی‌ها نشان می‌دهد که در زمینه مطالعات عرفانی، بسیاری از تعاریف معمول که در حیطه عالم محسوس ارائه می‌شود، به چالش کشیده می‌شود و معنا و وجهی دیگر می‌یابد، چنان‌که در این زمینه، درد و رنج از ملزومات سلوک و نیز از نتایج زیستن در دنیا شمرده می‌شود و رنج‌های عرفانی که حاصل بلاهای عظیم راه عشق و معرفت است، مبارک دانسته می‌شود؛ بنابراین دو عارف مورد بحث، ضمن تفاوت‌هایی که در برخی رویکردهای جزئی با یکدیگر دارند، هر دو عرفایی معرفت‌اندیش‌اند که به جای نجات صرف از رنج، به تهذیب‌یافتگی و زرگشتگی عارف ثابت‌قدم می‌اندیشند.

کلیدواژه‌ها

• شرح تعرّف
• کشف المحجوب
• عرفان
• درد و رنج