نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• الهام رستاد

استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، مرکز آموزش عالی اقلید

چکیده

«وقت» در عرفان، یکی از اصطلاحات رایج و کاربردی است و در متون کهن تصوف، تعاریف بسیار و متعددی برای آن نقل شده است. آگاهی داشتن به اوقات و دریافتن شرایط وقت یکی از ویژگی‌های بارز صوفی به شمار می‌رود. این بررسی نشان می‌دهد که بیشتر تعاریف ارائه‌شده از اصطلاح «وقت» با مفاهیم و اصول ذهن‌آگاهی که رویکردی جدید در روان‌شناسی است، مطابقت دارد. در ذهن‌آگاهی با استفاده از سنت‌های شرقی به‌ویژه تعالیم بودا تلاش می‌شود در زندگی فرد تعادلی ایجاد گردد و شخص با تکیه بر زمان حال و آگاهی، شاهد رویدادهای ذهنی و بدنی خویش باشد تا از این طریق احساساتی را که تجربه می‌کند، به‌دقت شناسایی کرده، با پذیرش آن‌ها زندگی بهتر و سالم‌تری را تجربه کند. در مقالۀ حاضر به روش توصیفی‌تحلیلی کوشش شده است تا به این پرسش پاسخ داده شود که تعاریف اصطلاح «وقت» در عرفان با کدام‌یک از اصول و مفاهیم ذهن‌آگاهی مطابقت دارد؟ نتایج تحقیق نشان می‌دهد بیشتر مفاهیم و اصول مطرح در ذهن‌آگاهی چون تأکید بر زمان حال، آگاه بودن به احساساتی که فرد در لحظه تجربه می‌کند، یکی شدن با کل هستی، تسلیم، پذیرش و رها کردن با تعاریف وقت در عرفان هم‌خوانی دارد.

کلیدواژه‌ها

• وقت
• عرفان
• سالک
• روان‌شناسی
• ذهن‌آگاهی