نویسندگان

• تقی پورنامداریان ¹
• سعید پورعظیمی ²

¹ پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

² دانشگاه تربیت معلم تهران

چکیده

غزل مولانا از نظر معنایی، تفاوت‌هایی عمده با سنت‌های شعر فارسی و کلام دیگر شاعران دارد. سخن مولانا آنجا که برآمده از تجربه فنا و ناآگاهی است، دارای معانی مبهم و شگفت‌انگیز است. وصول به تجربه فنا و قرار گرفتن در بافتی وحیانی در لحظات «گشادنِ درِ سخن» و ورود به حریم مقدس معنا، سبب می‌شود در دیوان کبیر، با غزل‌هایی مواجه شویم که تصویر رؤیایی عجیب و شگفت‌انگیزند؛ غزل‌هایی که عظمت معنا در آن‌ها به اندازه‌ای است که به دشواری می‌توان معنایی حتمی و مشخص برای آن‌ها تدارک دید. شدت هیجانات عاطفی و غلبه معانی غیبی، چنان است که در برخی از این غزل‌های رمزی، تشخیص متکلم و مخاطب بسیار دشوار است؛ تجارب شگفت مولانا در اقلیم عرفان، غزل‌هایی چنان مبهم و درک‌ناشدنی پدید آورده که پیش و پس از مولانا بی‌سابقه و بی‌نظیرند. در این نوشتار، پس از تمایز نهادن میان دو گروه غزل‌رؤیاوار مولانا به لحاظ ساختاری و معنایی، و بیان برجسته‌ترین خصایص آن‌ها، تعدادی از این غزل‌ها مشخص و تحلیل شده است. نگارنده مقاله بر آن است که با تکیه بر مواریث سخن صوفیه و به‌ویژه بنیان‌های اندیشه مولانا، به ساحاتی از این معانی رمزی و مبهم دست یابد.

کلیدواژه‌ها

• مولانا
• دیوان شمس
• غزل رؤیا
• خواب
• نماد
• رمز

عنوان مقاله [English]

Reflections on Mowlana’s Dreams Sonnet

نویسندگان [English]

• Taghi Poornāmdāriān ¹
• Sa‘aid Poor‘azimi ²

چکیده [English]

Mowlānā’s poetry is significantly different from Persian poetic traditions and the works of other poets. His works convey complex and wonderful meanings specially when they address the experience of disappearance and unawareness. This experience, together with the experience of a revelational context in the opening of speeches in Mowlānā’s Diwān, makes some of his dramatizations extremely wonderful. Meanings sometimes become so complicated that one cannot assign a definite meaning to a piece of his work. Unfelt and emotional meanings are sometimes so rich that one confuses the addressor and the addressee. Mowlānā’s perplexing mystic experiences have given rise to poems unparalleled in works before and after him. This paper distinguishes two semantic and syntactic forms in Mowlānā’s sonnets and analyses their characteristics. It also attempts to uncover deep meanings in some of his selected poems.

کلیدواژه‌ها [English]

• Mowlānā’
• Shams’ Diwān
• Sonnet
• symbol