نویسنده

• فریبرز صدیقی ارفعی

دانشگاه کاشان

چکیده

یکی از موضوعات مهم در شناخت توانمندی های انسانی از بعد روان شناختی، عرفان و حالات عرفانی است. مکاتب مختلف روان شناسی کوشیدهاند چگونگی وقوع آن ها را بر اساس آموزه های خود تفسیر و تبیین نمایند. آنچه در این میان از اهمیت فزاینده ای برخودار است، شناخت این نکته می باشد که اولاً جهت سیر و تحول این تبیین ها و تفسیرها از کجا آغاز و در حال حاضر آخرین یافته ها بیانگر چه مواضعی است؟ دوم اینکه، چه عامل یا عواملی در تعامل با یکدیگر می توانند سبب بروز و ظهور این گونه حالات باشند. در نوشتار حاضر برای پاسخ گویی به مسائل مذکور، مهم ترین دیدگاه های روان شناختی درباره تجربیات عرفانی از نظر ویلیام جیمز تا دیدگاه های مربوط به مکتب روان تحلیلگری(با تأکید بر نظریه فروید و نظریه یونگ)، مکتب انسان گرا یا فرافردی(با تأکید بر نظریه آبراهام مزلو و کارل راجرز) و در نهایت، آخرین دیدگاه های موجود در این باره(یعنی نظریات کلاویتو، گازانیگا) مورد بررسی قرار گرفته است. این نوشتار، مسیر دیدگاه‌های یاد شده را از نفی حالات و تجربه های عرفانی در نظریه فروید تا نقش کهن الگوها و عوامل درون زاد در ایجاد این حالات و تجربه ها در نظریه یونگ و تأثیر عوامل فرهنگی بر این امر در نظریه مزلو و راجرز، و سرانجام، نحوه دخالت سیستم عصبی انسان را در این باره در نظریه های جدیدتر نشان می دهد.

کلیدواژه‌ها

• عرفان
• روان شناسی
• روان تحلیل گری
• روانشناسی انسان گرا
• فرهنگ
• ادراک

عنوان مقاله [English]

Mystical Experiences from Psychological Point of View

نویسنده [English]

• F Sadiqi Arfaî

چکیده [English]

Mysticism and its associated methods have been the subject of interest in the study of human potentials from the psychological point of view. Different schools of thoughts in the field have tried to interpret mystical approaches based on their own understandings, theory and teaching methods. In this article, direction and origin of these interpretations, and development of the latest positions taken by these schools of thoughts has been reviewed. In these regards, from denial of the above experiences from Freud doctrine, to the role of archetypes and exogenous factors from Jung school of thoughts, and the impact of social factors from Maslow and Rogers, as well as, the latest development in neurological sciences and biochemical functioning of the brain, have been discussed. Also, interacting factors which encourage mystical behaviour have been addressed briefly.

کلیدواژه‌ها [English]

• Psychology mysticism
• Psychoanalysis-Humanistic
• Psychology
• Culture
• Perception