نویسنده

• علی‌اکبر احمدی دارانی

دانشگاه اصفهان

چکیده

ابوحفص حدّاد نیشابوری از بزرگ‌ترین صوفیان خراسان در قرن سوّم است. شرح حالی مستقل یا تألیف و تصنیفی از او در دست نیست و تنها بر اساس سخنان و حکایت‌های پراکنده‌ای که در متون صوفیه به وی منسوب شده و در منابع مشهور تصوّف غالباً با تفاوت‌هایی تکرار شده است، می‌توان شخصیت و گوشه‌هایی از اندیشه وی را شناخت. بسیاری از بزرگان تصوّف با او صحبت داشته‌اند و با ارجمندی از وی یاد کرده‌اند. در منابع اولیه و مشهور تصوّف، به فارسی و عربی، او را از بزرگان تصوّف خراسان و از پیشروان ملامتیه شمرده‌اند. در این مقاله، با ردیابی آنچه مربوط به زندگانی، سخنان و حکایت‌های منسوب به ابوحفص حدّاد نیشابوری است، افکار و اندیشه‌های وی بازسازی، نقد و بررسی شده‌ و بر اساس آنچه در منابع در معرفی ابوحفص ذکر شده، پیوند او با ملامتیه نشان داده شده ‌است.

کلیدواژه‌ها

• ابوحفص حدّاد نیشابوری
• تصوّف خراسان
• ملامتیه
• جنید بغدادی