بازتاب اندیشه‌های ابوالحسن دیلمی در آثار برخی از بزرگان تصوّف اسلامی (مطالعه مورد پژوهش: عشق الهی)

نویسندگان

دانشگاه رازی کرمانشاه

چکیده

ابوالحسن علی ابن محمد(احمد) دیلمی(ـ / 391 ق) مؤلّف نخستین و کهن‌ترین تصنیف تصوّف اسلامی‌ـ ایرانی(عطف الألف المألوف علی اللّام المعطوف) در زمینه عشق الهی است. درباره زندگی این صوفی نظریه‌پرداز و در عین حال گمنام، دانسته‌های زیادی وجود ندارد. از اثر وی(عطف الألف) و زندگانی برخی از استادانش که دیلمی درباره سیره آنان(سیرت شیخ کبیر ابوعبدالله ابن خفیف شیرازی) قلم زده است، چنین برمی‌آید که وی در قرن چهارم هجری می‌زیسته و از مکتب عرفانی شیراز و شاگردی ابن خفیف(269ـ371 ق)، بهره‌های فراوانی برده است. نظریه‌های عرفانی وی در باب «عشق الهی»(ماهیّت، منشأ، سبب، تقسیمات و مراتب، عشق انسانی و الهی) که در کتاب عطف الألف نمود یافته است، بازتاب گسترده‌ای در آثار برخی از بزرگان تصوّف اسلامی، به‌ویژه روزبهان بقلی(522ـ606 ق) داشته است. اثرپذیری از تصوّف اسلامی و حکمت یونانی، ویژگی بارز نظریه‌های وی در تفسیر عشق، به‌ویژه عشق الهی است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Mystical Love The Reflection of al-Daylami’ Thoughts inWorks of Great some Islamic Sufis

نویسندگان [English]

  • t zinivand
  • i Najafi

چکیده [English]

Abu al-Hasan Ali ibn Muhammad (Ahmad) Daylami (391 AH.) is the writer of the first and oldest book in Islamic-Iranian Sufism about Divine love. There seems to be inadequate data about biography of this uncelebrated and theorist Sufi. Through studying his work (‘Atf al- Alf…) and some of his teachers whom he wrote about (e.g. Muhammad ibn Khafif known as Sheykh-i Kabir), it can be deduced that he lived in the fourth century AH. and benefit from mystical schools of Shirāz and ibn Khafif courses (269-371AH.). His divine theories about “mystical love” (its’ nature, source, reason, categorizations and levels, along with comparison of Human and divine love), as disclosed in ‘Atf al-Alf, has extensively been echoed in works of great Islamic Sufis, especially Rouzbehān Baqli (522-606 AH). It appears that his theories in interpretation of love, especially mystical one, are mostly affected by Islamic Sufism and wisdom of Greece.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Abu al-Hasan al-Daylami
  • ‘Atf al-Alf
  • Mystical Love
  • Islamic Sufism and Mysticism
دوره 8، شماره 1 - شماره پیاپی 15
15
فروردین 1391
صفحه 53-76
  • تاریخ دریافت: 09 بهمن 1401
  • تاریخ بازنگری: 08 مهر 1402
  • تاریخ پذیرش: 09 بهمن 1401
  • تاریخ اولین انتشار: 09 بهمن 1401