نویسنده

• مصطفی گرجی

دانشگاه پیام نور

چکیده

بررسی اجمالی اندیشه مولوی نشان می‌دهد انسان‌شناسی به نسبت حوزه‌های دیگر معرفت‌شناسی همچون خداشناسی، هستی‌شناسی و... مهم‌ترین لایه از لایه‌های معرفتی مثنوی معنوی است. از میان مجموعه ساحت‌های انسان‌شناسی نیز می‌توان ساحت مربوط به روان‌شناسی انسان راـ در لایه‌های عقیدتی‌ـ معرفتی، احساسی‌ـ عاطفی، ارادی(نیازها و خواسته‌ها)، گفتاری و کرداری‌ـ مهم‌ترین ساحت از ساحت‌های انسان‌شناسی مثنوی تلقی کرد. با توجه به این اصل، یکی از مهم‌ترین ساحت‌های روان‌شناختی انسانی در همه لایه‌ها به‌ویژه لایه احساسی‌ـ عاطفی و عقیدتی‌ـ معرفتی مسئله درد و رنج انسان است که یکی از مهم‌ترین وجوه تراژیک زندگی انسان‌هاست. در این مقاله، نویسنده سعی کرده است بعد از بررسی ابعاد مختلف این مسئله و ماهیت و مفهوم درد و رنج در نظام حاکم بر اندیشه و زبان مولوی، مجموعه دیدگاه او را در مثنوی در چهار حوزه معناشناسی، وجودشناسی، غایت‌شناسی و شأن اخلاقی درد و رنج، طبقه‌بندی، بررسی و تحلیل کند. بررسی این حوزه‌ها نشان می‌دهد که مولوی به همه حوزه‌های یاد شده اهتمام ورزیده است؛ اگرچه در عمل و در مقام تبیین و تفسیر مسئله به وجودشناسی درد و رنج توجه بیشتری کرده است.

کلیدواژه‌ها

• درد و رنج
• مثنوی مولوی
• انسان‌شناسی
• معرفت‌شناسی