بهاء ولد و تداوم سنت معارف‌نامه‌نویسی در عرفان و ادب فارسی

نویسنده

چکیده

کتاب‌های معارف در پیوند با ادبیات دینی، رویکردها و دیدگاه‌های متفاوت و در عین حال، ژرف و عمیقی را در باب آرا و افکار عرفانی ارائه می‌دهند. این کتاب‌ها در مقام یک نوع ادبی با کتابِ معارف بهاء ولد آغاز می‌شود و در خانوادۀ عرفانی او، به واسطۀ جانشینانش تداوم می‌یابد. از کتب عرفانی که با عنوان «معارف» در ادبیات عرفانی مشهور شده و در تاریخ تفکر عرفانی، نقش بسزایی داشته و بر نحله‌های فکریِ بعد از خود، تأثیر چشمگیری گذاشته‌اند، می‌توان به کتب معارف بهاء ولد، معارف سید برهان‌الدین محقق ترمذی، معارف مولانا و معارف سلطان ولد اشاره کرد. در مقالۀ حاضر، ضمن اینکه چگونگی ظهور کتب معارف و درون‌مایه‌های عرفانی و ادبی آن‌ها بررسی می‌شود، با اشاره به تاریخ تکوین آن‌ها که در دهه‌های اول قرن چهارم هجری بوده است، به معرفی برجسته‌ترین نمونۀ این نوع ادبی پرداخته‌ایم.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Bahā’ al-din Walad and Continuing the Tradition of Education Letter writing in the Islamic theosophy and Persian literature

نویسنده [English]

  • Bahman Nozhat

چکیده [English]

Books of Ma‘āref related to education in religious literature, are profound different approaches to Mystical ideas. These books as a literary genre begin with, Ma‘āref of Bahā-e Walad and continues by his spiritual successors. The mystical books’ known as Maâref in Islamic mystical literature had an important role in the history of mystical thought and they had influenced later periods. Among them Ma‘āref of Bahā’ Walad, Ma‘āref of Borhān al-din Mohaqqeq Termazi, Ma‘āref of Molawi, Ma‘āref of Walad can be mentioned. This article studies the rise of books of Ma‘āref and their mystical and literary themes and also deals with the development of them in the first decades of the fourth century A.H.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Bahā’ al-din Walad
  • Borhān al-din Mohaqqeqe Termazi
  • Soltān Walad
  • Ma‘āref nāmeh
دوره 9، شماره 1 - شماره پیاپی 17
17
فروردین 1392
صفحه 205-232
  • تاریخ دریافت: 09 بهمن 1401
  • تاریخ بازنگری: 07 مهر 1402
  • تاریخ پذیرش: 09 بهمن 1401
  • تاریخ اولین انتشار: 09 بهمن 1401