نویسندگان

• رضا حسین آبادی
• جواد(فرزاد) عباسی

چکیده

در این مقاله بر اساس کتاب «جواهرالاسرار» به معرّفی اندیشه‌های عرفانی حمزه بن علی ملک اسفراینی(784 – 866 ه.ق) معروف به شیخ آذری پرداخته شده است. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که انتخاب نفس‌شناسی به عنوان بهترین راه خداشناسی؛ اعتقاد به رؤیت الهی؛ تبیین مقام جامعیّت انسان و خلیفه‌اللّهی او؛ تطبیق‌های متنوّعِ عالَم کبیر با عالَم صغیر و تبیین روابط آن دو؛ حقیقت محمّدیّه؛ انسان کامل؛ نبوّت و ولایت؛ و تبیین مراتب هستی از جمله آرای انعکاس یافته‌ در برخی آثار این عارف شیعی، به ویژه جواهرالاسرار اوست. البتّه شیخ در ارائۀ مباحث مذکور، از برخی یافته‌های علم حروف و نقطه و تعالیم مکتب ابن عربی به کرّات استفاده کرده است که بدین ترتیب آذری را می‌توان به استناد کتاب جواهرالاسرار به نوعی از شارحان مکتب ابن‌عربی و در مکتب صحو قلمداد کرد.

کلیدواژه‌ها

• شیخ آذری
• جواهرالاسرار
• خداشناسی
• انسان‌شناسی
• جهان‌شناسی