نویسنده

• علی بادامی

چکیده

تربیت و تزکیه نفس، مقدمه تعالی روح و نجات انسان و از مهم‌ترین موانع سیر و سلوک محسوب می‌شود. پدران صحرا مبارزه با آفات نفس را مقدمه ضروری برای شروع سیر معنوی و طی مقامات طریقت می­دانند. عارفان مسلمان نیز بر تطهیر نفس و دوری از رذایل اخلاقی بسیار تأکید می­کنند.

این مقاله با روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و با رویکرد مقایسه­ای درصدد آن است تا آفات نفس را از دیدگاه پدران صحرا و عرفای مسلمان در قرون اولیه شکل­گیری تعالیم آنان بررسی کند. هم آبای صحرا و هم عرفای مسلمان با شناخت نفس طبیبانه و روانکاوانه، آفاتی را تشخیص داده و برشمرده­اند که تا حدودی زیادی عناوین این آفات و رذایل و راه­های مقابله با آنها به هم شباهت دارد. هر دو مکتب برای کنترل پرخوری و شکم بارگی، جوع و گرسنگی؛ برای ترک شهوت پرستی، پاکدامنی؛ برای ترک دنیادوستی، زهد و ریاضت؛ برای ترک پرحرفی و شره سخن؛ سکوت و خاموشی و برای کنترل خشم و حسد و جاه طلبی، تواضع و فروتنی را سفارش کرده­اند.

کلیدواژه‌ها

• آفات و رذایل نفس
• راه‌های مقابله با آفات نفس
• پدران صحرا
• عرفای مسلمان