نویسنده

• کاوس روحی برندق

چکیده

پژوهش درباره اسم اعظم خداوند، یکی از مباحث پردامنه در روایات اسلامی و به تبع آن در عرفان اسلامی، اعم از نظری و عملی، به شمار می­رود. یکی از مسائل مربوط به اسم اعظم، معیار و ملاک در اعظم بودن اسم اعظم است که در میان منابع روایی و عرفانی، جستارهایی مرتبط با آن وجود دارد. مقاله حاضر معیار اعظم بودن اسم اعظم خداوند در عرفان اسلامی را مورد پژوهش قرار داده، و پس از گردآوری یافته‌ها در زمینه معیار اعظم بودن «اسم اعظم» به این نتیجه رسیده است که از میان هشت احتمال- که عبارت‌اند از: 1) اعظم بودن تمامی اسمای الهی، 2) هر اسمی که بیشتر عظمت خداوند را آینگی کند، 3) هر اسمی که ثواب دعا با توسل به آن مضاعف می­شود، 4) هر اسمی که هنگام خواندن خدا با آن، استغراق در یاد خدا حاصل گردد، 5) عدم امکان اطلاع از اسم اعظم، 6) هر اسمی که اجابت دعا را به دنبال دارد، 7) هر اسمی که امور تکوینی را تحقق خارجی می­بخشد، 8) جامع­ترین اسم.- احتمال هشتم برترین احتمال است و در نتیجه مراد از اعظم بودن اسم اعظم، آن است که محدوده وجودی آن از نظر تکوینی فراگیرتر از تمامی اسمای عینی الهی است و لذا تمامی آثار وجودی و مظاهر هستی از آن تراوش نموده و صادر می­شود.

کلیدواژه‌ها

• اسماء الله
• اسم اعظم
• اعظمیت اسم
• ضرورت وجود

عنوان مقاله [English]

The Touchstones of Greatness of God’s “Ism-e-A´zam” in Islamic Mysticism

چکیده [English]

Research on God’s Ism-e-A´zam (The Exalted Name) is considered one of the most argued issues in Islamic narrations and, consequently, in Islamic Mysticism, both theoretically and practically. One concern regarding Ism-e- A´zam is the criteria for the Greatness of Ism-e-A´zam on which there are pertinent studies in narrative and mystical sources. This article is an attempt to examine the touchstones of Greatness of Ism-e- A´zam in Islamic Mysticism. After gathering the findings, it comes to the following eight possibilities: 1) Greatness of all the names of God, 2) Whichever name that reflects most the Greatness of God, 3) Whichever name that augments the rewarding of prayer through using it, 4) Whichever name in calling God, by which thorough absorption in the remembrance of God is resulted, 5) Impossibility of awareness of Ism-e-Azam, 6) Whichever name that results in answering the prayer, 7) whichever name that causes the external realization of genetical affairs, and 8) the most comprehensive name. The eighth option has the highest probability and, as a result, the significance of the Greatness of Ism-e-Azam is that its existential range, genetically considered, is more inclusive than all the objective names of God. Therefore, all of the existential phenomena and the manifestations of beings have rooted in it and are issued through it.

کلیدواژه‌ها [English]

• Names of God
• Ism-e- A’zam
• Greatness of Name
• Necessity of Existence