مطالعات عرفانی
پیش فرض‌های محبت در تفسیر میبدی بر آیه الست
نویسندگان
چکیده
آیۀ 172 از سوره اعراف به آیۀ الست شهرت دارد. موضوع این آیه، پیمان ازلی خداوند با بندگانش در عالم ذر است. از آنجا که این میثاق، دلالت ضمنی بر عشق و محبت خداوند به بنی‌آدم دارد برخی اختلاف‌نظرهای مهم در بین مفسران قرآن دربارۀ اینکه این محبت چیست یا به چه معنی است و چگونه ممکن است وجود داشته است. در خصوص محبت از یک طرف متکلمین بودند که آن را به ارادۀ خداوند تأویل می‌کردند و از سوی دیگر، صوفیه و اهل حدیث بودند که معنی صریح آن را بدون هر گونه تأویلی قبول داشتند و میبدی هم یکی از آنها بود. بر اساس رهیافت تفسیری اهل باطن و اندیشه‌های کلیدی عارفان طبق نظر صوفیه که میبدی هم از آن پیروی کرده است خطاب الهی در میثاق الست حکم شراب محبت را دارد که وجود عارف را مستی می‌بخشد و ماهیت پیمان الست تجربهای ساده و صرفاً دربارۀ ربوبیت پروردگار نبود، بلکه تجربهای بود عرفانی و عمیق که ارواح در آن علاوه بر ربوبیت پروردگار دربارۀ معشوقی او نیز پیمان بسته بودند. در این مقاله به روش توصیفی - تحلیلی پیش‌فرض‌های میبدی در تفسیر و توجیه او درباره الست و محبت خداوند بررسی و رهیافت کلامی او در کتاب کشف‌الاسرار و عدهالابرار تبیین شده است.
کلیدواژه‌ها
)
دوره 12، شماره 2 - شماره پیاپی 24
24اسفند 1395صفحه 131-156
- تاریخ دریافت: 09 بهمن 1401
- تاریخ بازنگری: 01 دی 1403
- تاریخ پذیرش: 09 بهمن 1401
- تاریخ انتشار: 01 اسفند 1395