نویسندگان

• منوچهر تشکری ¹
• نسرین سهرابی ²

¹ دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، ایران، نویسنده مسئول

² دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، ایران

چکیده

مکان به‌عنوان یک عنصر مهمِ تولید معنا در هر روایت محسوب می‌شود و تجلی آن‌ در گفتمان‌ها، یا عینی و فیزیکی است یا انتزاعی؛ لذا آن‌گاه ‌که وجه عینی مکان ضعیف شود، ویژگی تخیلی و استعلایی می‌یابد و وجه نمادین آن در اولویت قرار می‌گیرد. داستان دقوقی روایتِ واقعه و مکاشفۀ عرفانی است. مکاشفه فراتر از محدودۀ شناخت‌های عادی است؛ به همین دلیل برای بیان آن از زبان رمز استفاده می‌شود. به‌دلیل ماهیت مکاشفه و زبان رمز در داستان دقوقی، حضور مکان‌ها در زبان کارکردی استعاری و نمادین دارد. این مکان‌ها به دو دستۀ کلیِ «مکان‌های واقعه» و «مکان‌های سیال» تقسیم می‌شوند. هدف از پژوهش حاضر این است که با برجسته کردن عنصر مکان و استعارۀ مکان و با عطف توجه به جنبۀ مکاشفۀ عرفانی و نمادهای عرفانی و وجه بینامتنیت مکان‌ها در این داستان، کارکرد نشانه‌معناشناسی مکان نمادین، چگونگی حضور مکان‌ها در کنش زبانی، فرایندهای تبدیل مکان به فرامکان و استعلای آن و کارکرد گفتانی آن را بررسی کند. این پژوهش نشان داد که زبانِ این روایت برای توصیفِ مکاشفه و القای آن، از اصطلاحات و تصاویرِ مکانیِ بسیاری مانند دریا، ساحل، بیابان و درخت به عنوان استعارۀ هستی و وجود، بهره برده و توانسته است قابلیتِ کینونیت بخشی و شفاف‌سازی گفتمان را که مشتمل بر بسیاری از حقایق و امور عرفانی است، ارتقا دهد. همچنین مکان‌ها به‌واسطۀ حضورِ سوژه از کارکردهای پدیداری، استعلایی و اسطوره‌ای برخوردارند.

کلیدواژه‌ها

• روایت
• نشانه‌معناشناختی
• مکان نمادین
• مکاشفۀ عرفانی
• مثنوی
• داستان دقوقی

عنوان مقاله [English]

A Semiotic Analysis of Symbolic Place in the parable of Daqūqi in Mathnawi

نویسندگان [English]

• Manouchehr Tashakori ¹
• Nasrin Sohrabi ²

¹ Corresponding Author: Associate Professor, Department of Persian Language and Literature, Shahid Chamran University (tashakori_m@yahoo.com).

² PhD Candidate, Department of Persian Language and Literature, Shahid Chamran University.

چکیده [English]

Abstract
Place is considered as an important element of meaning production in any narrative, and its manifestation in discourses is either objective and physical, or abstract; Therefore, when the objective aspect of a place becomes weak, it becomes imaginative and transcendental, and its symbolic aspect becomes a priority. Daqūqi parable is the narration of a mystical event and revelation. Revelation is beyond the realm of ordinary cognition, which is why symbolic language is used to express it. Due to the nature of revelation and the symbolic language in the story of Daquqi, the presence of places in the language has a metaphorical and symbolic function. These places are divided into two general categories: "event places" and "fluid places". The aim of the present essay is to highlight the elements of place and metaphor of place and by paying attention to the aspect of mystical revelation and mystical symbols and the intertextuality of places in this story, the semiotic function of symbolic place, how places are present in linguistic action, transformation processes, examines the place to its transcendence and its discourse function. The study showed that the language of this narrative to describe the revelation and its induction, has used many terms and spatial images such as sea, beach, desert and tree as metaphors of existence and has been able to animate or personify and clarify the discourse, which includes promoting many mystical facts and matters. Places also have phenomenological, transcendental and mythical functions due to the presence of the subject.

کلیدواژه‌ها [English]

• Keywords: Narrative
• Semiotic
• Symbolic Place
• Mystical Revelation
• Mathnawi
• Daqūqi parable