نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• اعظم طباخان اصفهانی ¹
• سید ابوالقاسم حسینی (ژرفا) ²

¹ دانشجوی دکتری رشته حکمت هنرهای دینی، دانشکده دین و هنر، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران.

² دکتری مدرسی معارف اسلامی، عضو هیئت علمی موسسه آموزش عالی هنر و اندیشه اسلامی، گروه حکمت هنرهای دینی، قم، ایران.

چکیده

گشتالت ،علم روانشناسی شناخت فرم و شکل است. این نظریه بیان می کند که مغز انسان برای درک موضوعات پیچیده ای که از اجزای گوناگون تشکیل شده اند، تمام اجزا را در قالب یک موضوع واحد جمع بندی میکندو در ابتدا یک درک کلی از آن موضوع حاصل میکند که در زمینه های گوناگون از علم و فلسفه و هنر تاثیر داشته است. در این تحقیق که به روش توصیفی _ تحلیلی انجام شده است و اطلاعات آن به شیوه ی کتابخانه ای جمع آوری گردیده است در تحلیل ، منطق الطیر را از دو منظر صورت و معنا بر اساس نظریه گشتالت بررسی کرده و به یافته هایی از این دست نائل آمده است. مقاله حاضر که با هدف آشنایی و عملکرد هر یک از این اصول در هنر و بطور خاص در شعر صورت پذیرفته است به این سوال پاسخ داده است که سازماندهی شعر از لحاظ صورت و معنا بر اساس نظریه فوق در اشعار منطق الطیر دارای چه خصوصیاتی از لحاظ بصری ( صورت ) و معنایی می باشد نتایج این پژوهش نشان میدهد نحوه سازماندهی شعر هم از لحاظ صورت و هم معنا مطابق با هفت قانون گشتالت شامل : اصل مجاورت ، اصل مشابهت ، اصل تداوم و پیوستگی ، اصل فرا پوشانندگی ، روابط نقش و زمینه ، اصل یکپارچگی و اصل سرنوشت مشترک ، قابل مطالعه و ارزیابی است که با بکارگیری این قوانین فرآیند ادراک بصری شکل می گیرد.اشعار منطق الطیر نه‌تنها بیانگر ذوق زیبایی‌شناسی اند ، بلکه حامل مضامینی عرفانی....