تحلیل تطبیقی رابطه‌ هستی با خداوند از منظر ابن‌عربی و پیر تیلارد شاردن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 ندارم

2 جستار

10.22052/se.2025.115270

چکیده

این پژوهش به تحلیل تطبیقی دیدگاه‌های ابن‌عربی و شاردن درباره رابطه خدا و جهان پرداخته است. هر دو متفکر، با وجود تفاوت‌های فرهنگی و زمینه‌ای، تلاش کرده‌اند تا تصویری جامع از ارتباط خداوند با جهان ارائه دهند. ابن‌عربی با تأکید بر اصولی چون «وحدت شخصیه وجود»، «نظام اسماء و صفات الهی» و قاعده «تجلی»، جهان را به عنوان تجلیات متنوعی از یک وجود مطلق می‌بیند که در نهایت همه کثرت‌ها به آن بازمی‌گردند. در مقابل، شاردن با تکیه بر علوم تجربی و الهیات مسیحی، جهان را به عنوان یک فرآیند تکاملی می‌بیند که به سمت «نقطه امگا» حرکت می‌کند؛ نقطه‌ای که همه موجودات در آن به وحدت و کمال می‌رسند. مقایسه این دو دیدگاه به روش توصیفی نشان می‌دهد که با وجود تفاوت‌های روش‌شناختی، هر دو متفکر به نوعی وحدت نهایی باور دارند که جهان را به سوی خداوند هدایت می‌کند. این دو دیدگاه می‌توانند مکمل یکدیگر باشند، زیرا ابن‌عربی با عرفان نظری خود به عمق باطن جهان پرداخته و شاردن با استفاده از علم و الهیات مسیحی به سوی درک تکاملی و علمی از جهان حرکت کرده است. در نتیجه، تلفیق این دو رویکرد می‌تواند به ایجاد چارچوب فکری جامع‌تری منجر شود که هم از عرفان نظری و هم از دستاوردهای علمی و معنوی مسیحیت بهره‌مند باشد.

  • تاریخ دریافت: 01 اردیبهشت 1404
  • تاریخ بازنگری: 25 شهریور 1404
  • تاریخ پذیرش: 21 آذر 1404
  • تاریخ انتشار: 01 آذر 1404